Giriş
Son günlerde, herkesin sıkça konuştuğu “metaverse” kavramının içine düştüm. Sanal dünyada oynanan oyunlar, kripto paralar derken bunlardan daha öte bir evrenden bahsediliyor. Bilim kurgu romanlarında bulunan bir terim olan metaverse, sanal evren yaratmak anlamına geliyor. İstediğimiz zaman istediğiniz yerlere seyahat edebileceğimiz, konserlere katılabileceğimiz, sanal müze ziyareti yapabileceğimiz, arkadaşlarımızla ortak vakit geçirebileceğimiz, alışveriş yapabileceğimiz, sürekli açık olan sanal ortamlardan oluşan bir ağ burası.
Hiç VR (sanal gerçeklik) gözlüğü taktınız mı bilmiyorum ama gerçekten enteresan bir deneyim... Facebook CEO’su Zuckerberg, metaverse için yeni nesil internet tanımında bulundu ve hatta yakın zamanda Facebook çatı kuruluşuna “Meta” adı verildi. Güncel dünyamıza her ne kadar Facebook tarafından girmiş olsa da aslında metaverse üzerine uzun süredir çalışan onlarca şirket var.
Tohum aşamasındaki girişimlerden, Microsoft, Epic Games gibi teknoloji devlerine kadar yüzlerce şirket metaverse oluşturmaya yönelik yatırımlar yapıyor. Gelecekte, işe gidip gelmeden ofise, arkadaşlarımız veya ailemizin yanına anında bir hologram olarak ışınlanabileceğimizden bahsediliyor. Bu ortam, dünyanın gerçek bir kopyası olmak zorunda da değil hayal dünyalarından veya sanatsal tasarımlardan da oluşabilir.
Anlayacağınız, metaverse ile interneti, 2 boyutlu bir ekrandan çıkarıp, 3 boyutlu dijital bir evrene taşımış olacağız. Şimdilik beni sadece, sanal gerçeklikte seyahat etmek cezbediyor. Pandemi ile evden sanal tur yapmaya, özellikle de sanal müze turlarını benimsemeye başlamıştık. Ama ben bu teknolojinin hiçbir zaman gerçek mekânları ziyaret etmenin yerini tutacağını düşünmüyorum.
Yalnız, seyahat edeceğiniz yeri önceden üç boyutlu ve etkileşimli olarak deneyimlemek güzel olabilir. Hatta seyahat acenteleri bu konuya yatırım yapmaya başlamış bile. Gerçekten uçsuz bucaksız bir dünya burası. Bu yenilik hayatımıza çok hızlı giriş yapacak, hatta yapmak üzere... Hepimizin elinin altındaki Instagram, sanal gerçeklik algısını güçlendirecek bir güncellemeye hazırlanıyor. Hikâyeler ve mesajlara üç boyutlu avatarlar geliyor. Geri kalmamak için metaverse’ü araştırmanızı öneririm.
KARBON YAYAN TAŞITLARA SON
Avrupa’da, dönüşümde mihenk taşı olacak bir ilke imza atıldı. Kendi kendini şarj eden hibrit otomobil satışları, dizel satışlarını geçti. Verilere göre 2021’de Avrupa’da satılan her 11 araçtan 1’i tam elektrikli otomobil araçlardı. Tam elektrikli otomobil satışları yüzde 63, plug-in hibrit satışlarıysa yüzde 70 arttı. Benzinli araçların piyasadaki hakimiyeti 2020’de yüzde 48 iken, bu yıl yüzde 40 olarak ölçüldü.
Sadece aralık ayında Avrupa ve İngiltere’de satılan yeni otomobillerin yüzde 20’sinden fazlası elektrikli araçlardı. Devlet teşvikleri, elektrikli araçları daha uygun fiyatlı hale getirdi, aralarından seçim yapabileceğiniz elektrikli otomobillerin çeşitliliği arttı. Geçtiğimiz kasım ayında gerçekleşen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda Türkiye dahil 30’u aşkın ülke ve aralarında dünya devlerinin de olduğu 11 otomotiv üreticisi, sıfır emisyonlu araçlara geçiş için mutabakat imzaladı.
Tüm dünya, içten yanmalı motorlara veda etmek için hazırlıklara başladı. Avrupa Birliği Komisyonu zaten konferanstan birkaç ay önce 2035 yılından sonra benzinli ve dizel araçların satışını yasaklamayı planladığını açıklamıştı. 2035’e çok yakınız. 15 yıl bile yok. Türkiye’de hâlâ dizel araçlar avantajlı gibi gözükebilir ancak bütün bu gelişmelerin Türkiye’de yaşanmaması mümkün değil.
Mutlaka altyapı eksiklerimiz konusunda hızlı olmamız gerekiyor. Yeşil enerji yatırımları, şarj istasyonları ve eğitim programları bu hedefe ulaşmak için atılması gereken adımların başında geliyor. Ve devletin yeni trendlerle ilgili daha teşvik edici olması gerekiyor. Önümüzdeki birkaç yılda bu akım bize de gelecektir. Bütün bu gelişmeleri iyi takip etmeli ve hazırlıklı olmalıyız.
