Giriş
26 Ekim-1 Kasım 2019 arasında düzenlenen 56. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde dün Onur Ünlü imzalı “Topal Şükran’ın Maceraları” dünya prömiyerini yaptı. Film festivalin yarışmasına heyecan getirdi.
FİLMİN NOTU: 7.5
Ünlü'nün sinemasının fantastik kanadına dahil oluyor
Onur Ünlü’yü yerli sinemanın A-tipi fantastik auteur’ü olarak anmak doğru bir tabir olabilir.
Bunu daha sadeleştirirsek Türkiye’nin Seijun Suzuki’si ya da Takashi Miike’sine kadar da gidebiliriz.
İsteyerek veya istemeyerek Japon Yeni Dalgası’nın son kuşağıyla da, ilk kuşağıyla da bağlantı kuran bir kült ve saykodelik sinema kumaşı var.
Ayrıksı bir kara komedi ezberiyle başlamıştı her şey.
Ama bu damar onun “Sen Aydınlatırsın Geceyi” (2013), “Kırık Kalpler Bankası” (2017) gibi tuhaf ve sıra dışı vizyonlu fantastik filmlere açılmasını sağlıyor.
“Topal Şükran’ın Maceraları” da bunların arasına adını altın harflerle yazdırıyor.
‘Cherry Darling' mi, 'Gelin' mi?
Bir film düşünün, üç kere ‘giriş’ yazısıyla sizi ters köşe yapıyor.
Bir film düşünün 75 dakika boyunca diyalogsuz ilerliyor.
Bir film düşünün daha en baştan dini dayatmalara karşı çıkıp sistemi umursamıyor.
Bir film düşünün ana karakteri, estetik olarak Leone fetişizmi gibi duran düello sahnelerinde hiçbir şekilde elini kimseye kaldırmıyor.
Ama her daim bir sessiz film kahramanı gibi nefes alıp veriyor.
Bir film düşünün “Arabesk” (1988) misali parodi arayışını fantastiğe malzeme ediyor.
Bir film düşünün arabesk ile tekno müziği bir araya getirebiliyor.
Bir film düşünün hunharca saykodelik olabiliyor.
Böyle cümlelere artabilir.
Ama Onur Ünlü 10 yaşında ayağına kaybeden #meToo dönemine uygun bir ana karakterin izini sürüyor.
Kendisi Gerçek Kesit’ten esinlendiğini söylese de bacağı kopunca ona silah takan Rose McGowan’ın canlandırdığı Cherry Darling’i, zombi komedisi “Dehşet Gezegeni”nden (“Planet Terror”, 2007) biliyoruz.
Yönetmen, Tarantino ve Rodriguez’in yaptıklarıyla akraba dolaşıyor.
Ama burada sanki ‘Gelin’in (Uma Thurman), ‘Kill Bill’in ana karakterinin yaşadığı sahneleri görüyoruz.
İkinci filmde mezardan çıkma hamlesiyle gelen reenkarnasyon ve ilk filmde hastanede gözü kapalı bir doktorla karşılaşma anları zihnimizde beliriyor.
Ayak fetişizmi de elbette unutulmuyor, ama çoraplı bir ayakla!
Türkiye taşrasındaki kadın istismarına karşı çıkıyor
Onur Ünlü, genelde kurgusunu Ahmet Can Çakırca’ya emanet ettiğinde yükselen filmlere sahip.
Ama onun yerine Ayris Alptekin’in gelmesi de bir şey fark ettirmemiş.
Her şeyi kalıbına uydurarak ‘fantastik’ ile ‘aksiyon’ arasında gidip gelen atmosfere adapte olan bir kurgu var.
Bu durum da filmin ‘absürt maceraları’nı başka boyuta taşıyor.
Temelde ülkemizde, taşradaki kadın istismarını, babaların kızlara uyguladığı şiddeti eleştiren bir film karşımızdaki.
Ama onu “Arabesk”in ötesinde bir noktaya taşıyarak aslında renk filtreleriyle de fantastik bir rötuşla devreye sokup sıra dışı kumaşını hissettiriyor.
Onur Ünlü, Jeunet’nin “Amélie”si (“Le Fabuleux Destin D’Amélie Poulain”, 2001) ile Rachel Talalay”ın “Tank Girl”ü (1995) arasında da gidip gelmiyor değil.
Her şeyi ayağa kaldırma çabasındayken Topal Şükran’ı asla ağlayan anti-feminist bir karakter olarak da çizmiyor.,
‘Tank Girl'ün konuşmayan ardılı
Aksine onun yaşadığı acıları bir çeşit ‘intikam filmi’ne (vigilante film) malzeme ederek sürekli yasak ilişkilerle ders verdiğine tanıklık ediyoruz.
“Put Şeylere”den (2017) sonra bir kez daha LGBTİ+ cinsel ilişki seansı iyi çekilmiş ve aşırılığın sınırlarını zorluyor.
Ülkemizin saklı gerçeklerini yüzümüze vuruyor.
“Sen Aydınlatırsın Geceyi”nin çizgi roman estetiğine de kaydırıyor zaman zaman filmi.
Bunu yaparken aslında bize yaşattığı Rachel Talalay’ın punk-rock çizgi roman kahramanı Tank Girl’ünün TR kasabasından çıkan ve konuşmayan ardılı olduğuna dikkat çekmek.
Üç kere giriş, bir kere gelişme, bir kere sonuç yazan, bunları da aslında ana karakterinin hareketlenmesi, reenkarne olması için planlayan bir film “Topal Şükran’ın Maceraları”.
Türkiye'de rakipsiz bir vizyon, dünyada sıra dışı bir deneme
56. Antalya Altın Portakal Film Festivali kapsamında "Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması" kategorisinde yarışan "Topal Şükran'ın Maceraları" filminin gösterimi yapıldı. Filmin gösteriminin ardından, yönetmen Onur Ünlü ve oyuncular fotoğraf çektirdi.
Bu da aslında Hollywood’un da ihtiyacı olan #meToo dönemine uygun bir anti-süper kahraman tanımı yaratıyor.
Bunun keyfini sürmek de filmin temposuna ayak uydurmakla gerçekleşiyor.
Bir “Sen Aydınlatırsın Geceyi”, “Kırık Kalpler Bankası” olmasa da burada Topal Şükran’ın hikayesi Türkiye’ye dair sosyolojik incelemeler içeren çok boyutlu bir noktada.
Ünlü senaryoyu katmanlı hale getirerek ülkemizin taşrasıyla şehri arasındaki sınıf çatışmasına dikkat çekiyor.
Sadece tuhaf anti-düello sahneleriyle bile ekol olabilecek bir filme imza atıyor.
Arkadan gelen ışığın “Put Şeylere”nin aksine filmin parlak renklerle ilerleyen görselliğine bir katkı olarak planlandığı çok açık.
Elbette siyah-beyaz ve diyalogsuz olarak Rolf de Heer’in “Dr. Plonk”u (2007), Esteban Sapir’in “The Antenna”yı (“La Antena”, 2007), Pablo Berger’in “Blancanieves”i (2012) çekip başyapıt seviyesine ulaştığı 2000 sonrası dünya sinemasında Onur Ünlü evrensel açıdan zirveyi göremiyor.
Yerli sinemada ise olgunluğunu da göstererek rakipsiz bir vizyon ortaya koyuyor.
Kendi Tank Girl-Gelin arası tiplemesini yaratarak cinselliğe de aşırılığa da doyduğumuz bir başka Miike kafasını devreye sokuyor.
Fiziksel komedi ile fantastiğin, arabesk ile tekno müziğin buluştuğu noktadan nefes alan sıra dışı bir anti-süper kahraman yolculuğu gibi “Topal Şükran’ın Maceraları”.
ANTALYA 2019 ULUSAL YARIŞMASININ DİĞER FİLMLERİNİN YILDIZ TABLOSU:
AŞK, BÜYÜ VS.: 3.8
BİLMEMEK: 4.5
BİNA: 4.6
CEVİZ AĞACI: 6.1
KÜÇÜK ŞEYLER: 6.3
OMAR VE BİZ: 2.6
SOLUK: 4.8
