Esad ile görüşme ve sonrası

Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, önceki gün partisinin TBMM grup toplantısı sonrası gazetecilerin sorularını yanıtladı ve yakın geleceğin diplomatik gündemini belirledi. Erdoğan, Sisi ile ikinci bir görüşme yapıp yapmayacağı yönündeki soruya “Olabilir” dedi ve bir kelimelik bu cevapla, iki ülke arasında muhtemel bir resmi ziyarete kapıyı açtı. İkinci soru daha da kritik bir isimle temasa ilişkindi. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşüp görüşmeyeceğine dair o soruya Erdoğan’ın yanıtı “Siyasette küslük, dargınlık olmaz. Eninde sonunda, uygun şartlarda adımları atarız” oldu. Bu cevap, gayet net bir “Evet” aslında.

NE ZAMAN, NEREDE?

Türkiye’nin Mısır ve Suriye ile ilişkilerini yeniden canlandırması sadece bu üç ülke açısından değil, bölge dengeleri itibarıyla da önemli. Ve tabii Avrupa Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Ortadoğu politikaları açısından da. Ankara-Şam hattında uzunca bir süredir istihbarat birimleri üzerinden yürüyen temasların iki liderin görüşmesine varacağına dair işaretler zaten vardı ama Erdoğan’ın önceki gün verdiği yanıtlardan sonra, iş artık diplomatların resmi temasları planlamasına kalıyor. Randevuların tarihleri ve yerlerinin belirlenmesine yani.

Genel kanaat ilk temasın Mısır ile kurulacağı yönünde olsa da ben bir sürpriz bekliyorum. Erdoğan’ın Sisi’den önce Esad ile görüşme ihtimali daha yüksek görünüyor. Olası Erdoğan-Esad görüşmesinin Rusya’nın başkenti Moskova’da, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ev sahipliğinde gerçekleşmesi bekleniyor. Uluslararası basında da bu yönde haberler ağırlık kazandı. Sisi-Erdoğan buluşması ise Ankara ya da Kahire’de olacak gibi görünüyor. İlk ziyareti hangi devlet başkanının yapacağı, iki ülke yetkilileri arasında devam eden görüşmeler neticesinde netlik kazanacak.

SURİYELİLERİN DÖNÜŞÜ

Tayyip Erdoğan ile Beşar Esad’ın bir araya gelmesi, şüphesiz dünyada birinci haber olacak. İki isim, elbette kaldıkları yerden devam edemeyecekler. İlişkilerin o eski, sıcak günlerine dönmesi kolay olmayacak. Geçen yıllar içinde söylenenlerden ziyade, gelinen noktada çözüm bekleyen çok zorlu sorunlar var iki ülkenin oturacağı masada. Türkiye açısından en önemli iki konu Suriye topraklarında süren askeri operasyonlar ve Suriyeli sığınmacılar.

Sığınmacıların memleketlerine dönmesi konusu, seçime geri sayan Türkiye’de iç politika gündemini de belirleyecek. İşin bu kısmı AK Parti ve Cumhur İttifakı açısından çok önemli elbette. Düşünsenize; Esad ile Erdoğan Suriyelilerin büyük kısmının ülkelerine dönüş planı üzerinde anlaşırlarsa ve seçime kısa süre kala yüzbinlerce sığınmacı Türkiye’den ayrılmaya başlarsa… İktidar, muhalefetin elindeki en önemli kozlardan birini alıp sandık yolunda avantaj sağlamaz mı? Kolay değil ama bir ihtimal…