Giriş
Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi, kısa adıyla Gıda Komitesi önceki gün toplandı. Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT), Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin ev sahipliğinde yapılan o toplantıya ilişkin haberi “Piyasalar yakından takip edilecek” başlığıyla verdi. Ben de dün, elimde kağıt-kalem Ankara’da market ve bakkalları gezip piyasaları yakından takip ettim. Belirlediğim 11 gıda ürününün fiyatlarını not ettim.
ÜRÜNLER, MARKETLER VE YÖNTEM
Listemdeki 11 ürünün fiyatlarını, farklı kategorilerdeki beş ayrı zincir markette ve mahalle bakkalında kontrol ettim. Bu çalışmayı yaparken, ürünlerin aynı marka (ya da muadili) olmasına dikkat ettim.
Bazı marketlerde, kimi ürünlerde indirim ya da kampanya vardı; bu durumda en düşük fiyatı listeme aldım. Fiyatlardaki küsuratı yukarı yuvarlayarak yazacağım. Örneğin 19.50 yerine 20 şeklinde. Ürünler ve fiyatlarını marketlere göre sıralayacağım. Anlaşılabilir olması için marketleri şu şekilde kodlayayım:
BİR: En uygun fiyatlı bilinen zincir market.
İKİ: Orta seviye zincir market.
ÜÇ: Ortanın biraz üstü sayılabilecek market.
DÖRT: En yaygın ve büyük zincir market.
BEŞ: En pahalı, lüks zincir market.
ALTI: Mahalle bakkalı.
İŞTE O LİSTE
Salatalık (Badem – 1 kg.) BİR: 9 TL. İKİ: 6 TL. ÜÇ: 10 TL. DÖRT: 10 TL. BEŞ: 15 TL. ALTI: 7 TL.
Domates (Salkım – 1 kg.) BİR: 14 TL. İKİ: 20 TL. ÜÇ: 20 TL. DÖRT: 30 TL. BEŞ: 38 TL. ALTI: 14 TL
Tereyağ (1 kg.) BİR: 128 TL. İKİ: 165 TL. ÜÇ: 190 TL. DÖRT: 150 TL. BEŞ: 150 TL ALTI: 115 TL.
Yumurta (30’lu paket) BİR: 44 TL. İKİ: 48 TL. ÜÇ: 45 TL. DÖRT: 34 TL. BEŞ: 30’lu yoktu. ALTI: 49 TL.
Süt (UHT-1 litre) BİR: 20 TL. İKİ: 19 TL. ÜÇ: 16 TL. DÖRT: 20 TL. BEŞ: 20 TL. ALTI: 18 TL.
Ayçiçek Yağı (1 litre) BİR: 51 TL. İKİ: 41 TL. ÜÇ: 45 TL. DÖRT: 50 TL. BEŞ: 48 TL. ALTI: 45 TL.
Kuru fasulye (1 kg.) BİR: 17 TL. İKİ: 27 TL. ÜÇ: 29 TL. DÖRT: 29 TL. BEŞ: 49 TL. ALTI: 25 TL.
Kırmızı mercimek (1 kg.) BİR: 18 TL. İKİ: 27 TL. ÜÇ: 33 TL. DÖRT: 32 TL. BEŞ: 32 TL. ALTI: 32 TL.
Pirinç (1 kg.) BİR: 13 TL. İKİ: 21 TL. ÜÇ: 25 TL. DÖRT: 26 TL. BEŞ: 30 TL. ALTI: 23 TL.
Toz şeker (1 kg.) BİR: 22 TL. İKİ: 25 TL. ÜÇ: 25 TL. DÖRT: 15 TL. BEŞ: 24 TL. ALTI: 25 TL.
Un (5 kg.) BİR: 42 TL. İKİ: 44 TL. ÜÇ: 40 TL. DÖRT: 53 TL. BEŞ: 5 kg’lık yoktu. ALTI: 50 TL.
Ankara’daki market ve bakkal turumdan çıkardığım sonuç şudur:
Takip ve kontrol elbette önemli ama asıl mevzu, üretim ve tedarik zinciri maliyetlerinin düşürülebilmesi.
