Giriş
Dijital medyanın en büyük ve anlık bilgi paylaşım platformu Twitter, tüm engelleme çabalarına rağmen trol hesap (kim olduğu belli olmayan kötü niyetli kişiler) sorununu bir türlü çözemedi. Bu hesaplar, özellikle seçim, deprem, sel, eylem, terör gibi herkesi yakından ilgilendiren durumlarda hızla çoğalarak kitleleri yalan ve kışkırtıcı haberlerle etkilemeye devam ediyor. Paylaştıkları içerikler, sansasyonel ve provokatif olduğu için de bu tür yalan haberlerin yayılma olasılığı da doğru habere göre 6 kat daha fazla oluyor.
İKİ KERE KONTROL
Bilinçli vatandaş bu durum karşısında sadece gazete, radyo ve televizyon gibi geleneksel medya araçlarına güvense de sonuçta milyonlarca kişi Twitter kullanmaya devam ediyor. Peki Twitter’da bir haberin ya da görüntünün doğru olup olmadığı nasıl anlaşılır? Trol hesaplar nasıl ortaya çıkarılır? Yalan haber nedir? Bu hesaplara yorum yapılmalı mıdır? Kontroller nasıl olmalıdır? İçerikleri retweet ederken nelere dikkat edilmelidir?
TERSİNE GÖRSEL ARAMA
- Haberin kaynağını güvenilir internet siteleri, televizyonlar ve alanındaki uzman kişilerin platformları üzerinden sorgulatın.
- Yıllar önce yaşanmış bir olaya ait görüntü, yeniymiş gibi paylaşılabiliyor. Bunun teyidi için resmi indirin. Sonra Google’ın arama kutusundaki fotoğraf seçeneğine tıklayın. Resim bu şekilde Google’a yükleniyor. Resmin gerçek kaynağı buradan ortaya çıkacaktır.
- Bazen asılsız haberler ile mizahı veya hicvi ayırt etmek zor olabilir. Haber kaynağının parodi konusunda tanınmış olup olmadığını kontrol edin.
- Yalan ve manipülatif haberler genellikle duygusal tepkileri tetikleyecek şekilde tasarlanır. Buna mahal vermeyin.
- Çoğu zaman sahte haberler tamamı büyük harflerle yazılmış ve ünlem işareti eklenmiş dikkat çekici başlıklara sahiptir. Sarsıcı iddialar size mantıksız geliyorsa, muhtemelen sahte haberdir.
PROVOKATİF DİL
- Trol hesaplarının genellikle gerçek olmayan veya eksik profil bilgileri bulunur.
- Profil fotoğrafı genelde düşük kalitelidir. İsim, doğum tarihi, yer ve diğer bilgiler belirsiz veya tutarsızdır.
- Trol hesaplarının tepkileri ve yorumları sıklıkla saldırgan, aşırı tepkili veya aşırı kutuplu olabilir.
- Diğer kullanıcıları rahatsız etmek veya tartışmak için provokatif bir dil kullanırlar.
- Bu tür hesapların genellikle yoğun bir şekilde etkin olduğu belirli saat aralıkları vardır. Örneğin, gece geç saatlerde veya haber olaylarının yoğun olduğu zamanlarda etkinlik gösterirler.
- Kişisel hakaretlere veya tehditlere başvururlar.
- Bunların paylaşımlarını retweet etmek, yalan bilgilerin daha hızlı yayılmasına yol açtığı gibi sizin de itibarınızı sarsar.
