MHP

Devlet Bahçeli, Meclisteki 41 milletvekiliyle, Türkiye'nin geleceğine damgasını vuracak Anayasa değişikliğinin önünü açtı. Başkanlık sistemine verdiği destekle, etkili bir aktöre dönüşen MHP lideri, uzun zamandır parti içinde ciddi sorunlar yaşıyor.

Bahçeli, 35 milletvekiline sözünü geçirebilirken, muhalefet gücünü arkasına alan 5-6 milletvekili Bahçeli'nin kararlarına uymuyor.

MHP, Meclis'teki oylamalarda önemli bir fire vermedi. Bahçeli, Meclis grubuna önemli ölçüde hakim olduğunu gösterdi.

Şimdi sıra seçmen kitlesinde.

Şu ana kadar yapılan kamuyou yoklamalarında MHP seçmeninin yüzde 65-70 oranında “başkanlık sistemi" karşıtı olduğu görülüyor. Bu durum, kampanya döneminde nasıl bir değişime uğrar, onu bilmek zor.

Geçmişteki oylamalardan yola çıkarak bazı saptamalarda bulunabiliriz: Ağustos 2014’de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde, MHP-CHP'nin ortak adayı İhsanoğlu yüzde 38.4 oy aldı. Erdoğan yüzde 51.8, Demirtaş yüzde 9.8 oy aldı.

Bu tabloya göre; Erdoğan'a 2014'te verilmiş oyların yüzde 3'lük kesimi AK Parti dışından verilmişti. Bu oylar, muhtemelen MHP ve HDP seçmeninden gelmişti. Bu tabloya göre; MHP, 2014 seçiminde dikkate alınacak bir fire vermemiş görünüyordu.

Önümüzdeki başkanlık referandumunda, Bahçeli'nin çizgisinin dışına çıkmaya eğilimli oyların 2014'e kıyasla artacağı söylenebilir.

Laik milliyetçilik, dindar milliyetçilik

Bahçeli, Cumhurbaşkanlığı seçiminde (2014) Erdoğan karşıtı bir cephede yer alırken, üç yıl dolmadan gündeme gelen referandumda Erdoğan'ı başkanlığa taşıyacak projenin öncüsü olarak ortaya çıktı. Bu da partisinin çizgisini tartışmalara açık hale getiriyor.

Yıllar içinde MHP'nin ağırlıklı oyları, Orta Anadolu'dan, güney ve batı kıyılarına kaydı. Bu kayış, MHP'nin ideolojik yapısını da etkiledi. Orta Anadolu seçmeni, dindar/milliyetçi ağırlıklı bir profil çizerken, güney ve batı kıyılarının seçmeni daha çok laik/milliyetçi bir profil çiziyor.

Adana ve Mersin gibi laikliğin güçlü olduğu iki büyük güney kentinde, büyükşehir belediyelerini MHP kazandı. CHP'li seçmene akrabalık öne çıktı. Zaman içinde MHP seçmeninin ağırlıklı olarak laik/milliyetçi bir karakter kazandığını görebiliyoruz.

MHP'nin seçmen çoğunluğu bu yüzden, AK Parti ile yapılan ittifakı benimsemekte zorlanıyor.

MHP'nin sorunu, dindar/milliyetçilikle, laik/milliyetçilik arasında sıkışması. Bu gerçek, MHP'nin bazen esnek davranmasını sağlarken, bazen siyasi manevra yapmasını zorlaştırıyor.

Referandumun kaderini, bu seçmen kitlesinin eğilimi belirleyecek gibi görünüyor.