Giriş
Dünya ‘merhaba’ ve ‘lütfen’ demeyi parayla öğreniyor
Farkındaysanız dünyayı nezaketsizlik, özensizlik, hoyratlık, zarafetsizlik ele geçirdi. Sanırım robotlaşmaktan, biri bir başkasından bir şey isterken rica kalıplarını kullanmıyor. Para karşılığında alınan her hizmette emir kiplerini kullanmakta oldukça ‘cömert’ davranıyorlar.
Ülkemizdeki birçok kıraathanede bu konudan muzdarip işletmeciler birkaç yıl önce yeni bir sistem başlatmıştı: Nezaket tarifesi. Kabalığa karşı bir tür devrimdi bu. “Çay taze mi?: 10 TL, Çay ver: 8 TL, Çay gönder: 7 TL, Çay versene: 6 TL, Çay alabilir miyim?: 5 TL, Çay verir misin?: 4 TL, Ökkeş Bey, müsaitseniz çay alabilir miyim?: 2 TL, Ökkeşçiğim, sen zahmet etme, ben alırım: 1 TL.” Güncellenmiş fiyatlarıyla yer verdiğim bu tarife halen uygulanıyor. İşte Batı ülkelerinde bunun benzerleri yaygınlaşmaya başladı.
KABALIK VERGİSİ!
İngiltere’nin Preston kentindeki Hint kahvecisi Chaii Stop, nezaket tarifesi uygulamaya başladı. Müşterilerini nezakete davet eden kahveci, kabalık edenlere iki katı ücretlendirme yapacağını söylüyor. Yani ‘bir tür kabalık vergisi’ alıyor!
Ki şimdiye kadar buna hiç gerek kalmamış. “Desi Chai: 5 Sterlin, Desi Chai, lütfen: 3 Sterlin, Merhaba, Desi Chai, lütfen: 1.90 Sterlin.” İşletmecisi, kahvede yalnızca ‘iyi insanları’ bir araya getirmek istediğini söylüyor. Benzerini ABD’de uygulayan La La Land Kind Cafe’den daha önceki bir yazımda bahsetmiştim. O kahveci de bir sıra önündeki kişiye kahve ısmarlayarak iyilik zinciri oluşturmayı hedefliyor. İspanya’da da Restaurant Blau Grifeu’da “Bir kahve: 5 Euro. Bir kahve, lütfen: 3 Euro, Günaydın, bir kahve, lütfen: 1.30 Euro” olarak ücretlendiriliyor.
USLU ÇOCUKLARA İSKONTO
Bu sistemin önce 2013’te Fransa’da başlatıldığını öğrendim. Petite Syrah isimli kafe, aynı tarifeyi 7 Euro ila 1.40 Euro’ya başlatmış. İtalya’da ve Miami’de ‘uslu çocukları olan’ müşterilere de yüzde 5 iskonto yapılan restoranlar var. Keza Çin’de de Anhui Üniversitesi kantini, nazik sipariş veren öğrencilere yüzde 50 indirim yapıyor!
Anahtar kelimeler: “Merhaba”, “Lütfen” ve “Teşekkürler”. Kaba olmanın cezalandırıldığı, nezaketin ödüllendirildiği bu sistem, insanlık adına gelinen yer açısından üzücü ama bir yandan da iyiliği ve “kahvenin 40 yıllık hatırı geleneğini” korumaya çalışanların varlığını bilmek adına umut verici!
ÖZEL BİR TEŞEKKÜR
Kadın meslektaşlar arasında dayanışma özellikle bizim mesleğimizde çok nadiren bulunan, özel bir durum.
TV100 ekranlarında her sabah 06.00-09.30’da ‘Gün Uyanıyor’ programını sunan Ela Rumeysa Cebeci, POSTA’nın arka sayfasında her gün hazırladığım dünya haberlerimden ilgi çekici bulduklarını izleyicilerine aktarıyor.
Haberlerimi anons ederken “Hap bilgilerle öyle güzel temas ediyor ki, Wikipedia bilgileriyle asla değil” demesi çok değerli. Yazılı basındaki kopyalayapıştır kolaycılığına direnen, en farklı ayrıntılarla, popüler ve genel kültürün nabzını tutmak için özenle hazırladığım sayfamı paylaşarak beni mutlu eden meslektaşıma çok teşekkür ediyorum.
