Giriş
Münir Hayri Egeli ‘Atatürk’ün Bilinmeyen Hatıraları’ adlı eserinde, Atatürk ile ilgili bir anısını dile getirir:
“Bir gün beni Çankaya’dan çağırdılar. Atatürk kütüphanedeydi. Yanına vardığımda: ‘Bir film şirketinden mektup aldım. Bizim inkılabımıza dair film yapmak istiyorlar. Çok güzel, ancak inkılabımıza dair film yapmak bizim işimiz olmalıdır. Bir senaryo düşün. Bu senaryo, benim hayatımla, bir öğretmenin hayatını göstermelidir’ dedi.”
***
Münir Hayri Egeli, Atatürk’ün isteği üzerine sinema öğrenimi görmüş çok yönlü bir sanatçı. Sorbonne Üniversitesi Psikoloji Enstitüsü mezunu. Öğrenciliği sırasında Atatürk’ün emriyle Paris Türk Haberler Bürosu'nu kurmuş. Sinema konusunda ihtisas yapmak üzere Atatürk tarafından Almanya, İtalya ve Rusya’ya gönderilmiş.
***
Atatürk “Film yapmak, teyyare uçurmak gibi teknik bir olaydır. Sanat ateşi lazımdır ama yetmez, teknik gerekir. Münir Hayri’yi Almanya, İtalya ve Rusya’ya göndereceğiz, rejisörlük öğrenecek, parasını ben veririm” demiş. Egeli, 1930 yılında Atatürk’ün seyahatini kameraya çekerek sinemaya başlamış.
***
Münir Hayri Egeli, “Ben Bir İnkılap Çocuğuyum” adlı filmi Atatürk’le birlikte hazırladı, senaryosunu birlikte kaleme aldılar. Atatürk’ün rahatsızlığı nedeniyle film tamamlanamadı. Atatürk, kendi hayatını film haline getirmek için Münir Hayri Egeli’ye bir senaryo imzalamıştı. “Ben Bir İnkılap Çocuğuyum” adını verdiği bu senaryonun büyük bir bölümünü kendisi dikte etti. İki kez kendi el yazısıyla üzerinde düzeltmeler yaptı.
***
Muharrir, Egeli’ye sorar: “Bu filmin mevzuu var mıdır, mahiyeti nedir?” diye. Egeli “Film bildiğiniz gibi mevzulu bir filmdir. ‘Ben Bir İnkılap Çocuğuyum’ isimli senaryoda vak'anın asıl kahramanı bir öğretmendir. Benim yazdığım müsveddede, kahraman bir generaldi. Atatürk 'İnkılabı gelecek nesillere götürecek kıvılcım öğretmenlerden fırlayacaktır. Tarık’ın bir öğretmen olması daha uygundur. Ona göre düzeltmeli” dedi. Egeli, Atatürk’ün sadece kendisine ait olan sahneleri ve sözleri tashih ettiğini “Düzeltmelerden sonra güzel bir film olur" notuyla kendisine geri gönderdiğini söyler.
***
Başkahramanının niteliği değiştirilen filmle ilgili Atatürk “Senaryoya başka neler eklemeliyiz?” diye sorar. Egeli, şu yanıtı verir:
“Bir filmde kadın ve aşk unsuru da aranır.” Atatürk, “Benim de başımdan aşk hikayeleri geçti” der. Senaryo son şeklini aldıktan sonra Atatürk altına şu notu düşer: “Düzeltmelerden sonra iyi bir film olur ve bu senaryonun ruhuna sadık kalınması elzemdir.”
