Giriş
Hindistan’ın Rajasthan bölgesinde sıradışı bir okul var, çoğu okuma yazma bilmeyen köylü kadın ve erkekleri eğitiyor. ‘Çıplak Ayaklar Koleji’ adı verilen okulun kurucusu Bunker Roy... Büyük bir yokulluğun yaşandığı Hindistan’da, ‘Çıplak Ayaklar Koleji’nde öğrencilerin yanı sıra köylerde yaşayanlar eğitiliyor. Köylerinin güneş enerjisi mühendislerini, sanatkarlarını, diş hekimlerini ve doktorlarını yetiştiriyor. Özellikle ‘güneş enerjisi mühendisleri’ elektrikle tanışamamış köylüler için çok önemli.
***
‘Çıplak ayaklı güneş mühendisi’ olmak için koşullardan en önemlisi, büyükanne olmak. Roy, “Neden büyükanneler?” sorusuna, “Çünkü gençlere bu sistemi öğrettiğimizde hemen köyünü terk ediyor. Oysa büyükanneler hiçbir şekilde köyünü bırakmıyor” yanıtını veriyor. Büyükanneler güneş enerjisi teknolojisi nasıl kullanılır, nasıl korunur gibi konularda eğitiliyor.
***
Hindistan’ın seçkin bir ailesinin üyesi olan Bunker Roy, üniversite eğitimi sonrası her şeyi bırakarak, ülkenin en yoksul kesimlerinde yaşamaya başlıyor. Köyde kurduğu ‘Barefoot College’ (Çıplak Ayaklar Koleji) ile sosyal sorumluluk alanında öğretici ve sürdürülebilir bir model oluşturuyor. ‘Çözümü dışarıda değil içinizde arayın’ ilkesiyle çalışan, Hindistan’da bugüne kadar 3 milyona yakın yoksul öğrenciyi iş hayatı ile tanıştıran ve Time dergisinin “Dünyanın En Etkili 100 İsmi” listesinde yer alan Bunker Roy, Gandi yaşam tarzını benimsiyor.
***
Roy, kolejin mütevazı başlangıcını “Oldukça pahalı bir eğitimden sonra Hindistan’ın bir köyünde yaşanan kıtlığı görmeye gittim. Bu seyahat, hayatımı değiştirdi. Vasıfsız bir işçi olarak su bulmak için kuyu kazmak istedim. Yoksul insanlarla yaşadım, yıldızların altında oturdum, üniversitenin öğretemeyeceği bilgi ve becerilere eriştim. Asıl eğitimim çubukla yeraltı suyu bulan su kâhinlerini, kırık çıkıkçıları ve ebeleri görünce başladı” sözleriyle özetliyor.
***
Okulun farklı bir misyonu var. Bu okulda diplomaya önem verilmiyor. Roy, “Hindistan’ın elektrik, içme suyu, eğitim ve sağlık problemini çözmek için havalı okullardan mezun olmaya gerek yok. Eğer gençleri memurluğa veya kurumsal bir işe hazırlama gibi bir fikir varsa, işte o zaman diploma gerekli. Ama niyetiniz köylerdeki insanlara basit beceriler sağlayarak hayat kalitelerini geliştirmekse, o zaman sertifikaya ihtiyaç yok” diyor.
***
‘Çıplak Ayaklar Koleji’ne diplomalı ve kalifiye biri giremiyor. Bu kolejde, öğrencilere okuma-yazma ve sayılar dışında köyleri hakkında işlerine yarayacak pratik bilgiler öğretiliyor. 40-50 yaş arasındaki kadınlar güneş sistemini öğreniyor. ‘Çıplak Ayaklar Koleji’nden mezun olan 55 yaşındaki bir kadın, Afganistan’da 200 evi güneş enerjisiyle çalışır hale getirdi, şimdi başka kadınları eğitiyor.
***
Roy, okulu kurarken yaşadığı zorlukları şöyle özetliyor: “Yaşadığım en büyük zorluk, siyasetçileri ve erkekleri buna ikna edebilmekti. Buraya 40-50 yaş arasındaki kadınları seçiyoruz. Çünkü erkekler ve gençler eğitildikten sonra başka yerde iş bulmak, evlerine para gönderebilmek için köylerini terk ediyorlar. Erkekleri eğitmenin bir anlamı yok. Kadınlar ailelerine sahip çıkıyor, sözlerini dinletiyor!”
