Giriş
Hissedar olan biri, gayrimenkulü işgal ettiği için 2019’da ecrimisil talepli dava açtım. Dava lehime sonuçlandı ancak bu dava görülürken ikinci bir beş yıllık döneme girdik ve ikinci davayı açtım. Birinci dava bunu bekletici mesele yaptı. Birinci dava istinaftan (Yargıtay’dan) onanarak geçti. Sıra geldi ikinci davaya. Bu davada talep de 2019’dan itibaren ecrimisildi. Ancak davalı zamanaşımı iddiasında bulunmakla birlikte, bu yerde hissedar olduğunu, bu nedenle aleyhine dava açılamayacağını ileri sürdü. İlk dava varken, ikinci dava açılması itirazları haklı kılar mı? R.A.
Öncelikle şunu hatırlatayım: Ben “Mahkeme şu yönde karar verir veya bu davayı reddeder” gibi yanıtlar vermiyorum. Zira her dava kendine özeldir. Mahkeme delilleri değerlendirir ve karar verir. Bu nedenle okuyucuma yaşadığı hukuki problem hakkında bilgi vereceğim, mahkemenin sonucu hakkında değil. Ecrimisil davası bir tazminat davasıdır. Yani bir gayrimenkul, biri tarafından işgal ediliyorsa, malik bu yeri değerlendiremediği için mahrum kaldığı değeri, işgal edenden tazminat olarak ister. Tam malik olan birinin gayrimenkulü üçüncü bir şahıs tarafından işgal ediliyor ise bu halde mahrum kaldığı tüm bedelin tazminini ister. Hissedarlardan biri tarafından kullanılıyor ise kendi hissesi oranında hesap edilecek miktarı ister. Okuyucum ortak malik aleyhine ilk davayı açmış ve kazanmış. Bu gibi hallerde dava tarihine kadar tazminat istenileceği için, dava tarihinden sonra işgal devam ediyor ise dava tarihinden sonrası için ikinci bir dava açmak mümkündür ve doğal olarak ikinci dava, birincinin sonucunun alınması için bekletilir. Birinci dava sonuçlandığında ona verilen kararın kesinleşmesinden sonra ikinci dava devreye girer ve birinci ile irtibatı olan hususlar değerlendirilir. İkinci değerlendirmede ya gayrimenkul tahliye edilene kadar veya ikinci dava açıldığı tarihe kadar inceleme konusu yapılır. Birinci davada kesinleşen rakamlar ikinci dava için yol gösterici olur.
Okuyucumun olayında da ikinci davaya yukarıda açıkladığım çerçeve içinde bakılacak, mahkeme gereken kararı verecektir. Ancak ecrimisil davalarında gözden kaçan bir durumdan söz edeyim. Okuyucumun anlatımı içinde bu husus yok ama uygulamada hatalı bir düşüncenin varlığına tanık oluyorum. O da şudur: Ecrimisile dava tarihinden itibaren geçmiş beş yıllık olarak karar verilir ve talep edilebilir diye bazı düşünceler var. Oysa bu beş yıl konusu şöyledir: Ecrimisil olarak beş yıldan daha uzun geçmiş süre için de talepte bulunulabilir. Şayet beş yıllık olması gerektiği şeklinde bir itirazla karşılaşılmaz ise talep edilen süre için davaya bakılır. Şayet süreye itiraz olursa bu halde geçmiş beş yıllık ecrimisil hesap edilir. Hadise budur.
