Giriş
Açıklama öncesi beklentiler masada! Uzman isimler değerlendirdi
Emeklilikte Yaşa Takılanlar için merakla bekledikleri süreç 3 Mart 2023 tarihi ile başlamıştı. EYT kapsamında yer almayı bekleyen ancak şartlar kapsamayan staj ve çıraklık mağdurları, 2000 sonrası girişliler ise kendileri hakkında yeni verilecek müjdeyi beklemeye başladı. EYT için yaklaşık 2 milyon kişi başvurdu ancak EYT kapsamına alınmayı bekleyen milyonlarca kişi var. TESK Başkanı Bendevi Palandöken ve sosyal güvenlik uzmanı Mert Nayır, EYT mağdurları için beklenen sürece dair açıklamalarda bulundu.
İpek ALEMDAR GÖDE/ ipek.alemdar@posta.com.tr – EYT kapsamında emekli olanlar kadar kapsama girmeyi bekleyen milyonlarca kişi var. Öncelikle staj ve çıraklık mağdurları sigorta numarası giriş tarihinin de emeklilik prim gün sayısına katılması müjdesinin verileceği zamanı bekliyor. Öte yandan Bağ_Kur prim gün sayısı eşitleme, doğum borçlanmalarının sigorta girişi öncesine kayması gibi diğer EYT bekleyenler de süreci takip ediyor. Türkiye Esnaf ve Sanaatkarları Konfederasyonu Başkanı Bendevi Palandöken ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Mert Nayır merakla beklenen sürece dair açıklamalarda bulundu.
STAJ VE ÇIRAKLIK EYT’YE DAHİL OLURSA MESLEK OKULU TERCİH SEBEBİ OLUR
TESK Başkanı Bendevi Palandöken, Emeklilikte Yaşa Takılan staj ve çıraklık mağdurları için yaptığı açıklamada, “EYT’de staj ve çıraklık mağdurları, Bağ-Kur prim sayısı gibi mağduriyetlere dair bilgilendirmeleri gerekli yerlere yapmıştık. EYT’de geride kalan mağduriyetlerin giderilmesi için norm birliğinin sağlanması gerekiyor. Staj mağdurları da merakla bekliyor bu süreci. Vergi dairesine kayıt SGK başlangıcı sayılıyordu. Staj aslında gelecekle ilgili önem arz ediyor. Kişiler çocuklarını mesleki güvence için meslek okullarına göndermeyi tercih ediyor. Staj ve çıraklığın da SGK prim gün sayısı kapsamına girerse bu okulların daha fazla tercih edilmesine sebep olacaktır. 3 yıl boyunca devlet öğrencilerin sağlık primlerini yatırıyor. Dolayısıyla çocukların meslek okuluna teşvikini ve yönelmesini sağlar. Bu konuda ve diğer mağduriyetler konusunda bir norm birliği sağlanırsa mağduriyetler giderilmiş olur.
Bağ-Kur’luların emeklilik için ödediği prim gün sayısına düzenleme getirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bağ-Kur için prim gün sayısını 7200 olarak duyurmuştu. İlerleyen süreçte de EYT ile ilgili aslında tüm tarafların yararlanmasını sağlayacak düzenlemeler yapılmalı beklenti bu yönde. Biz de bu konuda gerekli yere görüşlerimizi bildirdik” dedi.
MİLYONLARCA KİŞİ MERAKLA BEKLİYOR
Sosyal Güvenlik Uzmanı Mert Nayır, EYT öncesi yanlış yönlendirmeler mağdur olan kişilerin olduğunu belirterek “EYT kanunu il çıktığı günden itibaren şu anda mağduriyet yaşanan konularda beklenti hep vardı. EYT öncesinde beklentilere ve bazı yanlış yönlendirmelere uyan vatandaşlar borçlanmalarını 5000 gün üzerinden yaptılar. Kanun çıktıktan sonra dahi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan sadece yaş şartını kaldırıyoruz dediği halde yine insanları yanlış yönlendirerek kişileri borçlandırdılar. Çırak ve stajyerlerin önemli bir beklentisi var bu süreçte. Emeklilikte yaşa takılanlar için prim gün sayısı değişikliği, kadınların sigorta başlangıcından önceki doğumlarının dahil edilmesi, asgari ücret, memur zamları gibi her kesimden kişilerin farklı beklentileri var” ifadelerini kullandı.
MAĞDUR OLANLAR İÇİN OLUMLU SONUÇLANACAKTIR
EYT dışında Haziran ayında beklenen diğer konular olduğuna dikkat çeken Nayır, “İlk etapta kısa süre içinde mağduriyetlerin giderilmesi adına kanunlaşacak bir yol izlenemez. Burada öncelikle TBMM’nin ve kabinenin kurulması gerekiyor. Haziran ayında asgari ücret tespit komisyonu toplanacak ancak henüz kabine de kurulmadığı için bu komisyonun kimin başkanlığında toplanacağı belli değil. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in daha önce yapmış olduğu açıklamalara bakarsak EYT konusunda farklı bir düzenleme beklemiyoruz. EYT ile birlikte ülke genelinde emekli kişi sayısı önemli ölçüde arttı. Neredeyse emekli kişi sayısı aktif çalışan kişi sayısını yakalayacak. Bir düzenleme yapılırsa bekleyenler ve mağdur olanlar adına olumlu bir şey olur” şeklinde konuştu.
ÇIRAK VE STAJYERLER İÇİN KRİTİK SÜREÇ
EYT sürecinde en çok mağduriyetin çırak ve stajyerlerde yaşandığını dile getiren Nayır, “EYT’den daha çok yani 5000 gün ile emekli olmaktan ziyade mağdur olan kısım stajyerlerdir. Gençler stajlar ile çalışma hayatına başlıyor ve bir sosyal güvenlik numarası sahibi oluyor. Ancak bu gençlerin uzun vadeli sigorta kolları yatmadığı için sigorta başlangıcı verilmiyor. Bu gençler için bu süreç çırak ve stajyerlik emeklilik hakkı sayılmıyor.
Bu süreçte çok fazla kesim bir müjde bekliyor. Bağ-Kur prim günü eşitlenmesi, memur maaşları, asgari ücret, bayram ikramiyeleri, annelerin doğum borçlanmaları, aile koruma kalkanı paketi gibi çok fazla beklenen konu var. Bu beklentilerin de hangi şartlarda hayata geçeceği meclisin oluşması ile netleşecek” dedi.
EYT İSTİHDAMI NASIL ETKİLEDİ?
2 milyona yakın kişinin EYT için başvuru yaptığını belirten Nayır, “3 Mart itibari ile hem işçiyi hem de işvereni etkileyen bir durum oluştu. İşçi ve işveren arasında tazminat ve özlük alacakları konusunda zaman zaman sıkıntılar yaşandı. SGK kayıtlarına göre şu ana kadar EYT için 1.8 milyon başvuru yapılmış. Ortalama da 250-300 bin başvuru sonuçlanmış durumda. Aynı iş yerinde aynı personeli bir ay içinde işe alım halinde bir normal sigortalı çalışan personele yapıldığı gibi indirim yapıldı. Şu an emekli personelin istihdamında bir azalma olmadığını görüyoruz” ifadelerini kullandı.
