Giriş
Almanya’da dünyanın en büyük fuarına 300 firmayla çıkarma yapan gıda ihracatçıları 2023 yılının kuraklığa rağmen bereketli geçtiğini ve rekoltenin çok iyi olduğunu söyledi: “2023 yılı hem Türkiye’de hem dünyada genel manada rekoltelerin çok iyi olduğu bir yıldı. Şekerde 21 milyon ton, buğdayda da 21 milyon ton rekoltemiz var. Tahıllara ve hububat grubuna baktığımız zaman ortalama 37 milyon ton gibi bir seviye gördük. Ülke olarak sıkıntımız yok hatta dünyada da iyi seviyeler söz konusu. 2024’te de gıdada tedarik sorunu beklemiyoruz.”
İklim değişikliği, pandemi ve Rusya- Ukrayna savaşı gibi olaylar tüm dünyada gıda tedarikindeki bazı sorunları da beraberinde getiriyor. Tam da bu nedenle dünyanın en büyük gıda fuarları arasında yer alan ve Almanya Köln’de düzenlenen Anuga Fuarı’na bu yıl Türkiye’den yaklaşık 300 şirket katıldı. İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı, 7-11 Ekim tarihleri arasında düzenlenen ve 201 ülkeden yaklaşık 170 bin ziyaretçinin geldiği fuarda önemli bilgiler paylaştı.
REKOLTELER İSTENİLDİĞİ GİBİ
2023 yılının hem Türkiye’de hem dünyada genel manada rekoltelerin çok iyi olduğu bir yıl olduğunu belirten Kazım Taycı, “Şekerde 21 milyon ton, buğdayda da 21 milyon ton rekoltemiz var. Tahıllara ve hububat grubuna baktığımız zaman ortalama 37 milyon tonu gördük. Ülke olarak sıkıntımız yok hatta dünyada da iyi seviyeler söz konusu. Bazı ürünlerde rekolteler istenildiği gibi değil, ekimler de istenilen seviyede değil. Daralmalardan dolayı ihracatı kısma yönelimleri olan ülkeler var. Gıda güvenliğiyle ilgili alınan önlemler var” dedi.
YAĞIŞ OLMAMASI KORKUTTU AMA...
Pandemiyle tarımın ne kadar önemli olduğunun anlaşıldığını belirten Taycı, “İnsanoğlu aç kaldığında ne kadar çaresiz kalabileceğini görmüş oldu. İhracat kısıtlamalarıyla temel gıdada yurtdışına bağımlılığı azaltmak adına yerli üretimi canlandırmaya çalışıyorlar. Bu, son derece olumlu. 2023 ve 2024 yılı için hem ülkemizde hem dünyada gıda güvenliğiyle bağlantılı olarak tedarik edememe gibi bir riskle karşı karşıya değiliz. Yani 2024’te gıda tedarik sıkıntısı beklemiyoruz. Bu yıl nisan ayına kadar yağışların yeterli olmaması kaygılandırdı ama sonrasındaki yağışlar istediğimiz verimleri almamızı sağladı” bilgisini verdi.
KORİDORUN KAPANMASINA ADAPTE OLDU
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bugüne kadar Tahıl Koridoru’yla ilgili olabildiğince emek sarf ettiğini belirten Taycı, şunları söyledi: “Dünyanın yüzde 30’luk tahıl üretimi Rusya ve Ukrayna’da gerçekleşiyor. Bu iki ülkenin sadece üretime değil; tüketime de katılması çok önemli, özellikle fiyatlar açısından. Rusya ve Ukrayna’nın tedarik yapamaması riskine karşı dünya bu duruma adapte oldu, alternatif çözümler getirmeye başladı. Tahıl Koridoru’nun açık olması fiyatları daha da olumlu etkileyecektir. Daha uygun fiyatla ürün bulmamız sağlanır. Rusya, Türkiye ve Katar arasında 1 milyon tonluk buğdayın Türkiye’de işlenerek Afrika’daki bölgelere ulaştırılması projesi de çok önemli. Halihazırda başlamadı ama gıda sektörünü canlandıracağını düşünüyoruz.”
KONAKLAMA VE VİZE SORUNU
Fuara ilişkin en önemli sorunun ise vize problemi olduğunu söyleyen Kazım Taycı, “Katılımcı olarak yer almış, standı olan birçok arkadaşımızın vizeleri reddedildi. Bu sorunu Avrupalı Türklerden destek alarak çözmeye çalışanlar var. Bir diğer sorun da kurun etkisiyle Almanya’da otel fiyatlarındaki yükseliş. Orta sınıf bir otelde bile 250 Euro’luk gecelik konaklama ödüyorsunuz. Son 25 yılın rekor fiyatları var konaklamada. “Hem vize sorunu hem de konaklama masraflarındaki artış nedeniyle yeni dönemde çoğu ülke rotasını başka ülkelere çevirdi. Artık Almanya’daki fuarda değil, Dubai’deki fuarda yer bulmakta zorlanıyoruz” diye konuştu.
EN BÜYÜK TARIM ÜRETICILERI ARASINDAYIZ
Dünyanın 10 büyük tarım üreticisinden biri konumundaki Türkiye’nin de önemli bir sınavla karşı karşıya olduğunu belirten İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, fuarda yaptığı konuşmada, “Besbelli ki bundan böyle gıda ürünlerinin ticaretinde fiyatla birlikte, hatta giderek fiyat yerine, sürdürülebilirlik kriterlerini gözeten rekabet unsurlarının, bu yöndeki ihtiyaçlara uygun olarak, öne çıktığını göreceğiz” dedi.
PLANLAMA YAPILMADI
Avdagiç, hükümetin yeni Orta Vadeli Program (OVP) ile de gündeme aldığı tarımsal üretimin planlanmasına ilişkin olarak, “Yeni tarım politikasıyla planlı üretim dönemine geçiyoruz. Ekonomimiz büyüdükçe tarımın küçüldüğü tabloyu değiştirmeliyiz. 2023’ün ilk yarısında ekonomik büyüme yüzde 4’e yaklaşırken, ilerleyen dönemde tarımın da aynı performansı göstermesini umut ediyoruz. Tarımsal üretimin planlanması sürecinde, gıdada sürdürülebilir üretimin de öncelikli hale getirileceğine inanıyoruz” diye konuştu.
