Merkez'den piyasayı rahatlatan hamleler

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, önceki günkü toplantısında faizleri yüzde 30’dan yüzde 35’e çıkarmıştı. Böylece son 5 ayda faizlerde 26.5 puanlık artış meydana gelmiş oldu. Faiz karar metninde ise TL’nin güçlenmesine yönelik mesajlar dikkat çekmişti. Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırmanın gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirileceğine dikkat çekilen açıklamada, “Türk Lirası mevduat payının artırılmasına yönelik ilave adımlarla parasal aktarım mekanizması güçlendirilmeye devam edilecektir” denilmişti. Dün de bu yönde hemen yeni adımlar atıldı.

SADELEŞME ADIMI HIZLANDI

Merkez’in devreye aldığı düzenlemeler kapsamında; firmaların krediye erişimini kolaylaştırmak amacıyla bankalarca kullandırılan krediler için yüzde 30 oranında menkul kıymet tesis edilmesi uygulaması (düşük faizli devlet tahvili alma zorunluluğu) ile fatura karşılığı kredi uygulaması sona erdirildi. Daha önce ihracat, yatırım ve KOBİ kredilerinde fatura muafiyet sınırı 50 bin liradan 250 bin liraya çıkarılmıştı. Yeni kararla hiçbir kredi tutarında fatura şartı aranmayacak. Böylece firmaların krediye ulaşmasının önündeki engel kalkacak. Bu da piyasadaki nakit sıkışıklığının çözülmesi açısından pozitif bir gelişme. Uygulamayla ticari kredi hacminde artış olması bekleniyor.

MEVDUAT FAİZLERİ ARTACAK

Merkez Bankası, TL’yi teşvik eden ek önlemler de aldı. Daha önce bu doğrultuda standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını artırmaya yönelik; aylık TL payı artış hedefi yüzde 2’den yüzde 2.5’e yükseltilmişti. Dün bu hedef aylık yüzde 3.5’e çıkarıldı. Liralaşma stratejisi kapsamında bankalara verilen TL mevduat hedefinin artarak devam edeceği anlaşılıyor. Buna göre, bankalar artık bireysel müşterilerinin daha fazla TL mevduata geçişini ya da TL mevduat hesaplarını yenilemesini sağlayacak. Bunu da cazip kılmanın yolu, TL vadeli mevduat için daha yüksek getiri sunmak. Bu kapsamda dönüşümlü TL mevduat faizlerinin yüzde 50’nin üzerine çıkabileceği öngörülüyor. Bir başka deyişle son günlerde düşüşe geçen TL mevduat faizlerinde ibrenin tekrar yukarı dönmesi bekleniyor.

KREDİ KARTI KULLANANLAR DİKKAT!

Merkez Bankası’nın 5 puanlık faiz artırımı sonrası kredi kartı ve artı para faiz oranları da netleşti. Buna göre; haziran ayında yüzde 1.36’ya kadar inen kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami akdi faiz oranı, 1 Kasım itibarıyla yüzde 3.66’ya çıkacak. Kredi kartı borcunuzun yalnızca asgari tutarını öderseniz, geriye kalan borç üzerine akdi faiz uygulanıyor. Haziranda yüzde 1.66 olan kredi kartı işlemlerinde uygulanacak gecikme faiz oranı da 1 Kasım itibarıyla yüzde 3.96’ya yükseldi. Kredi kartı borcunuzun asgari tutarı ödenmez veya eksik ödenirse bu durumda da yüzde 3.96’lık gecikme faizi uygulanacak. Kredi kartından veya avans hesaptan nakit çekimlerde ise aylık yüzde 4.42 faiz işletilecek. Borç gecikirse faiz yüzde 4.72 olacak.

KKM’DE REKOR DÜŞÜŞ

Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması döviz piyasalarında oluşan panik havası ve yüksek oynaklık sonucu Aralık 2021’de devreye alınmıştı. KKM’deki birikim hızla artıp 14 Ağustos haftasında 3.4 trilyon lirayla rekor kırınca Merkez Bankası, TL’yi teşvik için devreye girmişti. Önce bankalara ek yükümlülükler getirildi ve KKM hesaplarının TL mevduat hesaplarına dönüştürülmesi için hedefler koyuldu. Bu hedefe ulaşamayan bankalar düşük faizli ve uzun vadeli tahvil almak zorunda kalacaktı. Ardından 6 aya kadar olan KKM mevduatlar için zorunlu karşılıklar 10 puan artırılarak yüzde 15’ten yüzde 25’e çıkarıldı. Yani bankalar, KKM hesaplarında tutulan paralar için Merkez Bankası’nda daha fazla nakit tutuyor. Son olarak TL dönüşümlü kur korumalı hesaplarda asgari faiz zorunluluğu kaldırıldı ve KKM faizi yüzde 20-30 bandına geriledi. Bu adımlar sonrası KKM’den çıkış hızlandı. KKM’de son üç haftalık düşüş 232 milyar liraya yükseldi. Böylece KKM hacmi 3 trilyon 70 milyar TL’ye geriledi. Dün de kur korumalı hesapların (döviz dönüşümlü) yenilenmesi ve Türk Lirası’na geçişi ile Türk Lirası payının artırılmasına ilişkin maddeler menkul kıymet düzenlemesinden çıkarıldı.