Giriş
Baş dönmesini önlemek için 10 ipucu
Kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı prof. Dr. Haluk özkarakaş, baş dönmesinden korunmanın yollarını anlatıyor.
1. Alkolden uzak durun
Alkol yüksek dozlarda alındığı zaman tek başına baş dönmesi yapabilir. Bunun dışında idrar söktürücü etkisiyle sıvı kaybını artırır ve denge bozukluğu süresini uzatır. Özellikle migrene bağlı baş dönmesi olanlarda bira, şarap, boza gibi her türlü fermente içecek krizleri başlatıcı olabilir. Alkolün dengeli alınması, mümkünse uzak durulması gerekir.
2. Kafeinli içecekleri sınırlayın
Yaş arttıkça vücuttaki su oranı azalır. Kahve ve çayın fazlası vücuttan su atılmasına, iç kulakta sıvı artışına neden olur. Günde 4 küçük fincan kafeinsiz kahve, 1 fincan da Türk kahvesi içebilirsiniz. kafein içerdiği için koladan uzak durun. İlave olarak aspartam da bulunduğu için diyet kola da içmeyin.
3. Stresinizi yönetin
Gerilime bağlı olan denge bozuklukları giderek artıyor. Mümkün olduğu kadar stresinizi azaltın. Yoga, pilates gibi huzuru sağlamaya yönelik egzersizlerin yapılması yararlı olabilir. Derinleşen kaygı bozukluklarında mutlaka psikolog veya psikiyatrist desteği alın.
4. Aşırı tuz kullanmayın
Aşırı tuz, iç kulakta sıvı artışına yol açtığı için baş dönmesini tetikler. Sofradan tuzluğu kaldırmak tek başına yetmez. Konserve, salça, turşu, şarküteri ürünleri, paketlenmiş gıdaların bol miktarda tuz içerdiğini unutmayın.
5. Ani hareketlerden uzak durun
Başınızı çok ani bir şekilde sağa ve sola çevirmeyin. Özellikle pozisyonel baş dönmesi olanlar tedaviden sonra bir süre dikkatli olmalı.
6. Bol su için
Vücuttaki su ve tuz dengesini korumak için her gün 2 litre, temmuz ağustos aylarında ise 2,5 litre su için.
7. Sakin sporları tercih edin
Pozisyonel baş dönmeniz varsa tenis, basketbol, boks gibi yarışmacı sporlardan uzak durun. Yürüyüş gibi daha sakin egzersizleri tercih edin.
8. Sağlıklı beslenin
Günlük protein, kalsiyum ve mineral ihtiyacınızı karşılayan bir beslenme planı benimseyin. Mümkün olduğu kadar doğal ürünleri tercih edin. Badem, fındık gibi kabuklu kuruyemişlerin tuzsuz olanlarını tercih edin. Migrene bağlı baş dönmeniz varsa krizi tetiklediğini düşündüğünüz gıdaları sınırlayın.
9. Güneş gözlüğü kullanın
Migren kriziyle birlikte baş dönmesi şikayetiniz oluyorsa şu noktalara dikkat edin:
☛Güneşli günlerde, ışığın yoğun olduğu alışveriş merkezlerinde büyük ekranlı güneş gözlüğü kullanın.
☛ Aç kalmamaya, kaliteli ve yeterli sürede uyumaya özen gösterin.
☛Migren atağını tetikleyen çikolata, eskitilmiş peynirler, kahve, sosis, sucuk gibi gıdalardan kaçının
10. Enfeksiyonlara dikkat
Son 10 gün içinde grip, nezle, ishal gibi bir enfeksiyonun ardından şiddetli baş dönmesi ile karşılaştıysanız vakit kaybetmeden doktora başvurun. İyi tedavi edilmemiş veya ihmal edilmiş orta kulak enfeksiyonları iç kulağa yayılarak labirentit denen bir soruna yol açabilir. Enfeksiyon sonrası baş dönmesi şiddetli baş dönmesi ve kalıcı işitme kaybıyla sonuçlanabilir.
Beyin kaynaklı baş dönmeleri
Baş dönmesinin yüzde 95 sebebi kulaktaki bir sorundan kaynaklanır. Yüzde 5’lik kısmı ise beyinle ilgili bir hastalık nedeniyle ortaya çıkar.
Tümörler: Akustik nörinom, kafa sinirini çevreleyen dokudan köken alan bir tümör. İşitme kaybı, bazen de baş dönmesi yapar. İyi huylu bir tümördür ama kafa içinde olduğu için mutlaka çıkarılması gerekir. Ameliyatını kulak burun boğaz uzmanları ve beyin cerrahları birlikte yapar. Gama knife teknolojisiyle birlikte son 4-5 yıldır ameliyatlara daha az ihtiyaç duyuluyor. Gama knife yönteminde tümöre özel olarak odaklanan ışınlar tümörü küçültmese de büyümesini engelliyor. Bu sayede ameliyata bağlı yüz felci ya da menenjit gibi yan etki riski ortadan kalkıyor.
MS: Genç erişkinleri tutan bir hastalık. Her türlü nörolojik hastalığı taklit eder. Bizim alanımızda da baş dönmesi şikayetiyle karşımıza gelir. Genellikle başka belirtiler eşlik eder. Örneğin çift görme, bacağında yürürken aksama. Tek başına baş dönmesiyle gelen bir MS hastası görmedim. Anevrizmalar (beyin damarlarında baloncuklar) ve beyin kanamaları, felç: Baş dönmesine ilave mutlaka başka bulgular vardır. Şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma, vücudun bir tarafında uyuşma, görme problemleri gibi.
Özgür Gökmen ÇELENK / Posta