Giriş
Bebeklerde ve çocuklarda uyku düzeni sağlamanın püf noktaları…
Bebeklerde ve çocuklarda sağlıklı uyku düzeninin sağlanması büyük önem taşıyor. Özellikle bebeklik ve ilk çocukluk döneminde uykuda sıklıkla bölünmelerin olmasının normal bir durum olduğunu belirten uzmanlar, ilerleyen yaşlarda odanın fiziksel özellikleri, gece korkuları ve gece terörü gibi sebeplerin de uykuyu bölebildiğini ifade ediyor. Çocuğu tek başına uyutmaya zorlamanın ya da ‘korkacak bir şey yok’ gibi söylemlerin çocukta gece korkusunu geliştirdiği uyarısında bulunan uzmanlar, ‘ben buradayım’ gibi güven verici konuşmalar yapılmasını ve uyku öncesi rutini oluşturulmasını tavsiye ediyor.
Çocuk - Ergen Psikoloğu Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, bebeklerde ve çocuklarda uyku düzeni oluştururken yapılan hatalardan bahsetti, ebeveynlere önemli tavsiyelerde bulundu.
Gece korkuları çocukların uykusunu bölüyor
Çocuklardaki uyku ihtiyacının yaşlara göre değişiklik gösterdiğini belirten Çocuk - Ergen Psikolog Elvin Akı Konuk, sözlerine çocuklarda yaşa göre uyku ihtiyacını açıklayarak başlıyor. Buna göre çocuklarda uyku ihtiyacı şu şekilde:
- 2 yaşa kadar olan çocuklarda uyku süresi ortalama 14 saat
- 3-6 yaş aralığındaki çocuklarda 11-13 saat
- 6-13 yaş arasındaki çocuklar için ise 9-11 saat
Özellikle bebeklik ve ilk çocukluk döneminde uykuda sıklıkla bölünmelerin olması normal olarak görülüyor. Doğumdan itibaren çocuklarda kesintisiz uyku 2-2,5 yaşa kadar beklenmiyor.
İlerleyen yaşlarda görülen uyku bölünmelerinin nedeni sıklıkla odanın ses, ışık, sıcaklık gibi fiziksel koşulları, gece korkuları veya gece terörü gibi sebeplerden kaynaklanabiliyor.
"Ben buradayım" diyerek çocuğa güven verilebilir
Çocuk - Ergen Psikolog Elvin Akı Konuk, bazı çocukların yalnız başına uyumayı tercih etmediklerini ya da gece uykudan uyanıp anne babalarının yanında uyumak istediklerini ifade ediyor. Çocuğu tek başına kalması için zorlamak, korkacak bir şey olmadığını söylemek daha fazla gece korkusu geliştirmelerine yol açıyor.
Bu gibi durumlarda zorlayarak tek başına uyutmaya çalışmak ve ‘korkacak bir şey yok’ gibi söylemler çocukların daha fazla gece korkusu geliştirmelerine neden olabiliyor.
NE YAPABİLİRSİNİZ?
- Özellikle küçük yaş grubundaki çocukları tek başına uyumaya dair duygusal olarak ikna etmek için ebeveynlerin güven sağlaması gerekiyor.
- ‘Ben buradayım’, ‘İstediğin zaman yanıma gelebilirsin, seslendiğinde seni duyabilirim’ gibi cümleler ile çocukları rahatlatmakta fayda var.
- Ayrıca bir çocuğun yalnız başına yatabilmesi için odasını sevmesi, odasında uyku dışında da vakit geçirebilmesi, odasına karşı güven hissedebilmesi ve bununla birlikte çocuğun ebeveynle olan ilişkisi de çok önemli.
- Eğer bu ilişkide çocuk uyku dışında da ebeveynden ayrı kalmakta zorluk yaşıyorsa ve ebeveyn olmadan bir şey yapmak istemiyorsa uzman desteği alınması faydalı görülüyor.
Sağlıklı uyku için odanın fiziksel koşulları önemli
Çocuklarda sağlıklı bir uyku düzeni oluşturabilmek için öncelikli olarak odanın fiziksel koşullarının doğru biçimde düzenlenmiş olması gerektiğini belirten Konuk, “Çocuğun uyuyacağı odanın sessiz, karanlık veya loş olması ve uyku için uygun sıcaklıkta olması gerekiyor. Ayrıca çocuk sağlıklı bir uykuya dalabilmesi için gün içinde gerekli fiziksel enerjiyi harcamış olmalı. Ancak uykudan önce yapılan koşmak, dans etmek gibi aşırı enerji harcatan aktiviteler çocuklarda uykuya geçişi zorlaştıracaktır.” diye konuştu.
Uyku öncesi rutini oluşturulmalı
Çocuk - Ergen Psikolog Elvin Akı Konuk, sağlıklı bir uyku düzeni için uyku ve uyanma saatlerinin her gün aynı olacak şekilde düzenlenmesi gerektiğini vurguluyor ve sözlerini şöyle tamamlıyor:
"Çocuğun uyuduğu saat kadar uyandığı saat de aynı derecede önemli. Uyku saatleri yaş dönemine göre ortalama saatlerde olmalı ancak çocuk kaçta uyursa uyusun sabah kalkması gereken saatte mutlaka uyandırılmalı. Bununla birlikte sağlıklı bir uykuya geçiş süreci için çocukla birlikte uyku rutini oluşturulmalı."
RUTİNLER NASIL OLUŞTURULUR?
- Diş fırçalamak, pijamaları giymek, yatağa yatmak, kitap okumak ve uykuya geçmek gibi rutinler, uykuya geçmeden önce her gün tutarlı biçimde yapılacakların sırasıyla gerçekleştirilmesi anlamına geliyor.
- Bir süre sonra rutin başladığında çocuk uyku zamanının geldiğini hatırlıyor.
- Her konuda olduğu gibi çocuklara belirli alışkanlıkları kazandırırken anne babaların kararlı, sabırlı ve tutarlı davranmaları uyku alışkanlığı kazandırmak için de büyük önem taşıyor.
