Giriş
Kahvede sınır değişti! Kardiyolog Doç. Dr. Güngören tek tek açıkladı: Sanılandan faydalı ama bu kurallara dikkat etmek şart
Çoğumuzun severek tükettiği, yoğun günlerin vazgeçilmezi olan kahve, son zamanlarda ortaya atılan bir iddiayla gündeme geldi. Yayınlanan bir habere göre kahve tüketimi, damar tıkanıklığının ve damar kireçlenmesinin önüne geçiyor. Peki bu iddia doğru mu? Kahve tüketiminin kalp sağlığı ve vücut metbolizması üzerindeki etkileri neler? Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Fatih Güngören, merak edilenleri tüm detaylarıyla Posta.com.tr'ye anlattı.
Azra Şahin - Posta.com.tr Hemen hemen günün her saati tercih edilen ve tüketimi oldukça yaygın olan kahve, vücuda etkileri sebebiyle de sıkça konuşuluyor.
Kahve, kafein maddesi dışında barındırdığı birçok biyoaktif madde sayesinde kalp sağlığı üzerinde olumlu etkiler yaratıyor. Antioksidan olma özelliğinin yanında damar sistemi için düzenleyici ve iyileştirici rol oynuyor. .
Ancak kahvenin faydaları, tüketim miktarına oranla değişiklik gösteriyor. Günlük dört kupanın üzerine çıkılmadan tüketilen kahve, kalp damarları üzerinde olumlu etkiler yaratırken daha fazla tüketildiği takdirde damarları olumsuz etkiliyor.
Kahvenin olumlu etkilerinden bir diğeri de damar içi kireçlenmeyi azaltıcı etkisidir. Uzman doktor Fatih Güngören, bu olumlu etkiyi görmek için ne kadar tüketilmesi gerektiğini şöyle açıklıyor:
"Artmış damar içi kireçlenme, tıkalı damar bölgesinde yapılacak olan stentleme ve balonlama işlemlerini zorlayan bir durumdur. Ayrıca kireçlenme kalp kapaklarının üzerinde de meydana gelerek kalp kapağının fonksiyonunu bozabilir. Yapılan çalışmalarda kahvenin günlük düşük ve yüksek düzey tüketimlerinde damar kireçlenmesine olan etkileri ölçülmüştür. Kahve tüketiminin kireçlenme üzerine en fazla olumlu etkisi günlük 3 kupa ve üzeri tüketimlerinde olduğu görülmüştür."
BU KAHVEDEN İÇENİN DAMARLARI PIRIL PIRIL OLUYOR
Kahve sektörünün gelişimiyle birlikte kahve çeşitleri de artış gösterdi. Filtre kahve, sütlü, kremalı, karamelli ve çikolatalı kahveler gibi türeyen yeni nesil birçok alternatif oldukça rağbet görüyor.
Ancak kahvenin zararları, içine giren karbonhidrat miktarıyla birlikte artış gösteriyor. Örneğin bir fincan sade kahve 1 gr karbonhidrat içerirken sütlü kahvede 8 gr, cappuchinoda 12 gr, karamelli kahvede 52 gr ve çikolatalı kahvede 68 gr karbonhidrat bulunuyor.
Filtre kahve, espresso, americano ve türk kahvesi ise olumlu etkiler açısından önerilen kahveler arasında yer alıyor. Kahvenin etkileri, beraberinde tüketilen birtakım olumsuz maddeler sebebiyle zararlı hale gelebiliyor.
KAHVE NE ZAMAN VE NASIL TÜKETİLMELİ?
Genellikle yoğun tempoyla çalışanlar gün içinde sıkça kahve tüketiyor ancak tüketilen saatin oldukça önemli olduğu pek bilinmiyor.
Sabah erken saatlerde tüketilen kahve, kortizol adında bir hormonun kandaki düzeyini baskılıyor. Kortizol ise kişiyi güne hazırlayan bir hormondur ve sabah 7:00-8:00 gibi kandaki en yüksek düzeyine ulaşır. Bu hormon vücuttaki en yüksek düzeye geldikten ve etkinliğini gösterdikten birkaç saat sonra kahvenin tüketimi daha uygundur.
Bu sebeple önerilen en uygun saat sabah 10:00 ve öğleden sonra 14:00'dır.
Ayrıca kahve, yemek sonrasında da tüketilmemelidir. Çünkü kahvenin içerdiği birtakım maddeler demir, çinko ve magnezyum gibi yararlı elementleri bağlayarak kandaki düzeyinin azalmasına neden olabilir. Bu nedenle yemeklerden yaklaşık 45 dakika veya 1 saat sonra tüketmek daha uygundur.
Dr. Güngören, kahvenin tüketim miktarının günlük 400 mg'ı aşmaması gerektiğinin altını çiziyor ve ekliyor; "Kullanılan bardakların boyutu düşünüldüğünde doz ayarı yapmak zor olabilir. Kabaca 100 ml'lik bir bardak kahvede yaklaşık 40 mg kafein bulunmaktadır. Bir kupanın yaklaşık 250 ml olduğunu düşünürsek 1 kupa kahve 100 mg kafein içermektedir. Bu hesapla günlük olarak 4 kupa kahveyi aşmamak gerekir."
Kahvenin olumlu etkileri doğru tüketildiğinde saymakla bitmiyor. Tansiyonu yükseltici etkisi olan kahvenin uzun vadede hipertansiyonun gelişimini azalttığı görülmüştür.
Ayrıca orta düzeyde kahve tüketimi, bazal metabolizmayı hızlandırarak kilo kaybı sağlıyor, obezite riskini azaltıyor. Diğer yandan uzman hekim, metabolik sendrom, tip 2 diyabet ve inme oranlarında azalma ile ilişkili bulunduğunu da ifade ediyor.
Genel kanının aksine herhangi bir ritim bozukluğu olmayan kişilerde, hafif ve orta düzeyde kahve tüketimi bir ritim bozukluğuna sebep olmuyor. Aksine 'Atrial fibrilasyon' adındaki ritim bozukluğunun gelişimini azaltıyor.
BU KİŞİLER KESİNLİKE KAHVE TÜKETMEMELİ
Uzman Kardiyolog Fatih Güngören, kimlerin kesinlikle kahve tüketmemesi gerektiğini tek tek sıraladı:
"Ciddi ritim bozukluğu olan hastalar, kontrolsüz hipertansiyonu olan hastalar, panik bozukluğu ve kaygı bozukluğu olan hastalar kahve tüketimi konusunda dikkatli olmalıdır. Kafeinin yüksek doz alımı kan basıncında yükselmelere ve aritmisi olan hastalarda ciddi aritmilere neden olabilir. Ayrıca dispeptik yakınmalar dediğimiz gatrit, mide ülseri ve reflüsü olan hastalar aç karına kahve tüketmemelidir. Bu hastalarda kahve mide ile ilgili şikayetleri artırabilir.
Bu hastaların dışındaki tüm sağlıklı bireyler ve farklı hastalık grubundaki hastalar kahve tüketebilir."