Giriş
Glutensiz diyet son dönemde yaygınlaşıyor ama... Bunlara dikkat!
Çölyak hastaları için kritik önem taşıyan glutensiz beslenme, son yıllarda sağlıklı kişilerin de diyetinde yer alıyor. Ancak dikkat! Beslenme ve Diyet Uzmanı Müzeyyen Çelik, yapılan bilimsel çalışmalara göre çölyak hastaları için başlıca hatta tek tedavi yöntemi olan glutensiz beslenmenin, sağlık açısından birçok faydası olduğunu belirtirken buna karşın zayıflamak amacıyla bilinçsizce uygulanmasının diyabet ve kalp hastalığına zemin hazırlayabileceğini söyledi. İşte glutensiz diyet hakkında bilinmesi gerekenler...
KANSIZLIĞI ÖNLEMEYE YARDIMCI OLUYOR
Arpa, buğday ve çavdar ürünlerinde bulunan gluten, sindirilmesi zor bir protein grubu olduğundan bağırsak florasında gluteni sindiremeyen kişilerin ince bağırsaklarındaki yapılarda (villus) kısalma ve kalınlaşma oluyor. Vücudumuza aldığımız besinler içindeki makro ve mikro besin ögeleri demir gibi bu villuslarda emilerek vücuda taşınıyor. Glutensiz beslenme sindirimi kolaylaştırıp villusların yapısına zarar vermeyeceğinden demirin emilimini kolaylaştırıyor, demir eksikliği olan kişilerde kansızlığın önlenmesine yardımcı oluyor.
TİROİT FONKSİYONLARINI DÜZENLİYOR
Tiroit bezinin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan Haşimato hastalığı çölyak gibi otoimmün bir hastalık. Yapılan çalışmalara göre glutensiz beslenme bu hastalığın seyrinde olumlu bir etkiye sahip. Bu nedenle Haşimatosu olan kişilerde çölyak, çölyak hastalığı olan kişilerde Haşimato taraması yapılması gerekiyor.
ÖDEMİ AZALTIYOR
Vücutta, alınan her 1 gram karbonhidrat 1 gram su tutuyor. Glutensiz beslenme ile birlikte sınırlanan karbonhidrat alımı sayesinde vücudun tuttuğu su yani ödem azalıyor.
VİTAMİN VE MİNARELLARİN EMİLİMİNİ SAĞLIYOR
Bağırsak villuslarından emilen birçok vitamin ve mineral gluten nedeniyle bozulmuş bir bağırsak florasından emilemiyor. Bu nedenle kişide birçok vitamin ve mineral eksikliği ortaya çıkabiliyor. Oysa glutensiz beslenme, bağırsak florasının onarılmasına katkı sağladığından mineral ve vitamin emiliminin artmasında rol oynuyor.
KİLO VERMEYİ SAĞLIYOR AMA...
Glutensiz beslenildiğinde karbonhidrat kaynakları sınırlandırılıyor. Böylelikle kilo vermek mümkün olabiliyor. Ancak Beslenme ve Diyet Uzmanı Müzeyyen Çelik uyardı:
"Glutensiz market ürünlerinde kıvam tutturabilmek için yağ oranı yükseltilmiştir. Bu nedenle kontrollü glutensiz besin tüketmek gerekir. Yapılan çalışmalar glutensiz yüksek yağlı beslenmenin koroner kalp hastalığı riskini artırdığını göstermiştir.”
Sağlıklı kişilerin gluteni sindirmekle ilgili herhangi bir problemleri yoksa glutensiz beslenmelerinin şart olmadığını söyleyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Müzeyyen Çelik “Glutensiz beslenme zayıflamak için kullanılan bir beslenme modeli olmamalıdır. Bilinçsizce yapılan glutensiz diyetler; tam tahıllı karbonhidrat tüketimini sınırlayacağı ve doğrudan meyve şekeri veya serbest olan yüksek glisemik indeksli mısır ve patatese yöneltebileceği için kan şekeri üzerinde oynamaya sebep olacak, diyabet hastalığı riski artacaktır. Benzer şekilde glutensiz beslenme karbonhidrat kaynaklarını sınırlayıp kişiyi hayvansal ürünlere yöneltebileceğinden veya ambalajlı doymuş yağ içeren glutensiz ürün tüketimini artırabileceğinden koroner kalp hastalığı riskini artıracaktır" diye konuştu.