Giriş
İştahsız çocuk beslenmesi nasıl olmalı?
Anne baba olarak biliyoruz ki iştahsız çocuk sahibi olmak tüm aileyi yıpratan bir olaydır. Çocuğunun sağlıklı olması, başarılı olması ve gelişimi için sağlıklı ve yeterli beslenmenin önemini bilen bir ebeveyn, bir yandan da ağzını açmayan, tatlara merakı olmayan ve besin tüketmeyen çocukla baş başa kalınca; üzüntü ve sinirlilik duygularını beraber yaşar. Bazı durumlarda ne olursa olsun,’’ en azından ağzından bir-iki lokma geçsin’’ düşüncesiyle bazen yanlış gıda tüketimini bile destekleyebilir.
Diyetisyen Gülbu Tokcan, zayıf çocuklara sağlıklı şekilde kilo aldırmaya yönelik önerilerini bizimle paylaştı.
1- Öncelikle, çocuğun mutfakta var olmasına izin vermek gerekir. Çocuğun besinleri, gıdaları tanımasına, her besinin renk, ses, kıvam, şekil, doku, içerik, lezzet, koku gibi farklılıkları olduğunu deneyimlemesine, bunları fark etmesine izin vermek gerekir. Bu da yemek hazırlarken, sofra kurarken çocuğa oyun gibi görev vermekle sağlanabilir. Örneğin fasulye ayıklarken, salatalıkları halka halka doğrarken, püreyi hazırlarken ezilmesi gibi basit görevleri çocuklara vermek bu farklılıkları gözlemlemesine, fark etmesine yardımcı olacaktır. Hazırlaması, yemek ve besinle hikâye oluşturması sofrayla duygusal bağ kurmasını da sağlayacaktır. Kendisin dahil olduğu bu hazırlıkta tüketeceği besine bakış açısının olumlu anlamda değişeceği kuşkusuzdur. Tabi ki aniden iştahı artmayabilir ancak kendi hazırladığı veya duygusal bağ kurduğu besine karşı olumlu tutum oluşacağı kesindir.
2- “Ne yerse yesin, yeter ki şişmanlasın” zihniyetinden uzak durulmalıdır. Bu düşünceyle her ortamda, her şekilde eline yiyecek bir şey tutuşturmak uzun vadede doğru olmayacaktır. Her durumda düzenli öğünleri ve çeşitli besinleri sunmak ve zaman zaman zorlamadan denemesine teşvik etmek, hiç ummadığınız bir zamanda çocuğun denemesine sebep olabilir.
3- İştahsız, zayıf çocukta amaç; küçük mideye doğru besini vermektir. Bu sebeple bu fırsatın iyi değerlendirilmesi önemlidir. Zayıf ve iştahsız çocuğa ne yedirilir? sorusuna cevaben, örneğin çocuk bir küçük kâse çorba içecekse bu çorbanın içeriğinin lezzet ve besleyicilik açısından zenginleştirilmesi gereklidir. Kemik suyu, ince bulgur, sebze suyu, mercimek ilaveli çorbalar besin ve lezzeti artıracaktır. Yumurta + esmer un + yoğurtla yapılacak terbiyeli çorbalar tercih edilebilir. Hangi çorba olursa olsun içine fındık büyüklüğünde hazırlanmış minik köfteler yine protein ve kalori açısından destek olacaktır. Sabahları omlet tüketiyorsa omletin içine eklenecek yulaf unu, bir miktar süt, bir yumurtayı zenginleştirecektir.
4- Sevdiği ve tükettiği bir besin varsa onun genel tadını bozmadan, içine öncelikle az miktarda olmak üzere sağlıklı ve besleyici bir besini, tüketimi sağlandıkça miktarını artırarak tüketmesine destek olabilirsiniz. Örneğin; köfte yiyorsa içine biraz ince kıyılmış maydanoz, sarımsak, ince bulgur gibi alternatiflerle köfteyi zenginleştirebilirsiniz. Patates püresini seviyorsa, içine havuç ve sebze püresini de yavaş yavaş ekleyebilir ve yediği çeşidi içerik olarak zenginleştirebilirsiniz.
5- ‘’Bunu yemez’’ diyerek, bir süre sonra tamamen çocuğa spesifik hazırlanan yiyecekler, kısır döngüye girilmesine sebep olabilir. Bunu önlemek için sofranızda bir çeşit de yenmesi gereken farklı gıdadan mutlaka yer verin. Çocuğun oluşturduğu konfor alandan çıkması için bu çeşitlilikten kopmasına izin vermeyin.
6- Çocuk abur cubur tüketmek isterse iştahsızlık ve büyüme göz önünde bulundurularak paketli gıda yerine evde hazırlanmış besinlere yer verilmelidir. Sadece un, şeker, yağ içeren kurabiye yerine içinde süt, yumurta bulunan kek daha doğru bir alternatiftir. Keki de tarçın, elma, ceviz gibi ilavelerle zenginleştirmek enerji, içerik ve lezzete katkı sağlayacaktır.