Giriş
Pandemide faaliyeti kısıtlanan veya tümüyle duran, Kısa Çalışma Ödeneği’ne (KÇÖ) başvuramamış ve başvurduğu halde ilave işçisi için faydalanamamış sektörlerde çalışanlar için yeni bir hak tanındı.
Pandemi nedeniyle ek önlemler devreye alındı. Alınan önlemler kapsamında özellikle hizmet yoğun sektörlerlerin çoğu kapalı kalacak. Açık olanların da çalışma saatleri kısıtlanacak. Haftasonları ise tam kapanma gerçekleşecek. Kısıtlama kararından etkilenen sektörlerde yaklaşık 2-2.5 milyon sigortalı işçi çalışıyor. Pandemi sonrası işyerlerinde ilk kapatma kararının alındığı nisan ve mayıs aylarında 3.2 milyon kişi Kısa Çalışma Ödeneği’nden (KÇÖ) yararlanmıştı. Ödenek alanların sayısı normalleşmeyle birlikte ekim itibarıyla 1 milyon kişiye gerilemişti.
Mağduriyet giderildi
Faaliyetleri kısıtlanan veya tümüyle durdurulan sektörlerde çalışanlar için yeniden kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulaması gündeme gelmişti. Kısa Çalışma Ödeneği’nden, haziran sonuna kadar kısa çalışma başvurusu yapmış olan işyerlerinde çalışıp da isimleri İşkur’a bildirilen işçiler yararlanabilecekti. Bu işyerlerinde sonradan işe giren işçiler ise Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanamayacaktı. Ortaya çıkan bu mağduriyet dün Resmi Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’yla giderildi. Kararla çalışanlara ikinci bir fırsat tanınmış oldu.
3 ay boyunca geçerli
Konuyla ilgili yazılı bir açıklama yapan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, “Koronavirüs nedeniyle 30 Haziran'a kadar Kısa Çalışma Ödeneği’ne başvurmayan işyerlerimiz, 31 Aralık 2020 tarihine kadar İşkur’a başvurmaları durumunda 1 Aralık 2020 tarihinden sonraki dönem için 3 ay süreye kadar Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanabilecek” dedi. Selçuk, açıklamasında daha önce ödenekten yararlanan işyerlerinin durumuna ilişkin de bilgi verdi.
İlave işçi için talep
30 Haziran tarihine kadar koronavirüs nedeniyle zorlayıcı sebep kaynaklı kısa çalışma başvurusunda bulunan işyerlerinin ilave işçileri için de Kısa Çalışma Ödeneği başvurusunda bulunabileceğini belirten Selçuk, daha önce başvuran işyerlerinde kısa çalışmadan yararlanan işçileri için ise yeni bir başvuruya gerek olmadığını ve bu çalışanların uzatma kapsamında Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanmaya devam edebileceklerini söyledi.
İşsizlik maaşından mahsup edilmeyecek!
Bakan Selçuk, Kısa Çalışma Ödeneği olarak ödenen sürelerin, işçilerin işsizlik ödeneklerinden mahsup edilmeyeceğini hatırlattı. Kısa çalışma başvurularının sadece e-Devlet üzerinden 31 Aralık 2020’ye kadar yapılabileceğini, bunun dışında posta/e-posta kanalı ile herhangi bir başvuru alınmayacağını belirten Selçuk, Kısa Çalışma Ödeneği başlama tarihinin 1 Aralık 2020 veya sonrası olarak bildirilebileceğini Zehra Zümrüt Selçuk söyledi.
Ne kadar veriliyor?
Kısa Çalışma Ödeneği alabilmek için ödenek başvurusu yapıldığı tarih itibarıyla son 3 yılda en az 450 prim günü bulunması ve 60 gün hizmet akdi ile çalışmak gerekiyor. Kısa Çalışma Ödeneği, alınan maaşa göre ve çalışılmayan gün sayısına göre; 1.752-4.380 lira arasında değişiyor. 1 Ocak itibarıyla bu tutarlar yeni asgari ücrete göre artacak.
Ücretsiz izin uygulaması
Prim şartını tamamlayamadığı için kısa çalışmadan yararlanamayan ve ücretsiz izne çıkartılan çalışanlar, günlük 39.24 lira nakdi ücret desteği alabilecek. Bu, 1.177 brüt, 1.168 lira net ücret anlamına geliyor. Mevcut durumda kısa çalışmanın süresi 31 Aralık olarak belirlenmişti. Ancak, Cumhurbaşkanı Kararı’yla uygulama, Haziran 2021’e kadar uzatılabilecek. İşten çıkarma yasağı ve buna paralel ücretsiz izin uygulaması 17 Ocak 2021 tarihine kadar devam edecek. Gerek görülürse bu süreler de 2021 Haziran ayı sonuna kadar uzatılabilecek. 17 Nisan’da başlayan ücretsiz izin uygulamasından ise 2.1 milyon kişi faydalandı. Ekimde de 540 bin kişi ücretsiz izin desteği aldı.
