Koç Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi’nde verilen bu derse, psikoloji, mühendislik, işletme, ekonomi bölümü öğrencileri katılıyor. Öğrencilerin hazırladığı resimli çocuk kitaplarını, 10 Eylül 2011’e kadar Koç Üniversitesi, İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi’nde görmenizi öneririz. Bu dersin hocası; Koç Üniversitesi Medya ve Görsel Sanatlar Bölümü Yardımcı Doçentlerinden Ilgım Veryeri Alaca ile görüştük.

İlk kez bir okulda Resimli Çocuk Kitabı Tasarımı dersi okutuluyor. Neden Çocuk Kitabı?

Çünkü çocuk kitapları çocuk gelişimini çok etkiliyor. İyi bir çocuk kitabı üretmek ve bu kitabın yıllarca severek okunması, birden fazla uzmanlığı gerektiren disiplinlerararası bir yapıya sahip zor bir iş. Yurtdışında çok gelişmiş bir sektör olan çocuk kitapları yayıncılığı ile boy ölçüşebilmek için hem grup çalışmasına, hem araştırma geliştirmeye, hem de bu alanda uzmanlaşmaya gerek var. Dersin amacı, konuya ilgi duyan her daldan öğrenciye bu bilgiyi sunmak ve çocuk kitapları ile ilgili farklı uzmanları davet ederek bilgi alışverişinde bulunmaktı. Dolayısıyla, öğrenciler bu yaratıcı sektörün altyapısını oluşturan farklı unsurları da gözlemleme, değerlendirme şansı elde ettiler.

Resimli çocuk kitaplarının çocuklara katkısı nedir?

Bebeklerine doğmadan önce kitap okuyan anneler var. Doğum sonrasında da çocuklara sesli, ışıklı, farklı dokulu kitaplar gösterebiliriz. Okuduğumuz her hikaye, onlar için yeni bir şekil, bir kelime, yeni bir anlam demek ve şansa bırakılmamalı. Çocuk kitaplarının çocuk üzerindeki etkisi düşünülerek, üretime geçmeden düşünülmeli, araştırma yapılmalı ve çocuklara azami ölçüde faydalı olacak kitaplar kurgulanmalıdır. Kitaplar, hem anne ve çocuk arasında sosyalleşmeyi destekleyen, eğlendiren, hem de çocuğa ilk yıllarında gezip göremeyeceği evren hakkında bilgi veren estetik ve kültürel bir satıhtır. Görselleri ustaca tasarlanmış kitaplar çocukları cezbeder, okumayı, öğrenmeyi sevmelerini sağlar. Böylece çocuğun dünyaya karşı merak duymasını, çok yönlü düşünebilme yolunda adım atmasını ve beyin gelişimini destekler. Çocuğun dış dünya ile olumlu bir iletişime geçmesine yardımcı olabilir.

Bu dersin öğrencilere katkısı nedir? Nasıl bir gelişme sağlar?



‘Çocuk Kitabı Tasarımı’ dersinde, bir çocuk kitabı üretiminin kurgulama aşamasından son aşamasına kadar tüm evreleri gösteriliyor. Resimli bir çocuk kitabı nasıl olmalı? Üretim sürecinde nelere dikkat edilmeli? Öğrenciler, çocuk kitaplarının gücünü algılamak, sanatsal, kültürel, sosyal ve psikolojik öneminin farkına varmak gibi birçok anahtar soruya cevap bulabiliyor ve tartışma şansı elde ediyorlar. Ayrıca, kendilerini bu alanda deneme şansı elde ediyorlar. Bu arada kendi yaratıcı potansiyellerinin farkına varıyorlar. Bu konuda ödül almış, ünlü çocuk kitaplarını inceleme fırsatı buluyorlar.

Bu ders yurtdışındaki okullarda okutuluyor mu?

Çocuk Kitabı dersi yurtdışında bir uzmanlık olmakla beraber birçok okulda okutulmaktadır. Çocuk Kitabı Yüksek Lisans programları mevcuttur. Ayrıca, Amherst’deki Eric Carle Resimli Çocuk Kitabı Sanatı Müzesi gibi kurumlar okulların çocuk kitabı programlarını desteklemektedir. Çünkü iyi bir çocuk kitabı üretilmesi için iyi bir çocuk kütüphanesinde mesai yapmanın faydaları saymakla bitmez.

Siz neden bu dersi okutmak istediniz?

İyi bir çocuk kitabı nasıl olmalı ve nasıl yapılabilir sorularını tartışmak amacıyla bu dersin açılmasını istedim. Son yıllarda ülkemizde birçok başarılı çocuk kitabı yayınlandı. Ancak halen Türkiye’deki kitaplar ile yurtdışındaki kitaplar arasında büyük farklar mevcut. Bizim de uluslararası standartlara ulaşacağımıza, Eric Carle, Dick Bruna gibi dünyada tanınan kitap tasarımcılarımız olması gerektiğine inanıyorum. Ayrıca, çeviri kitaplar, farklı bir kültüre dair bize bilgi verirken, kendi içinde yaşadığımız ortama karşı bizi duyarsızlaştırabilir de. Oysa, Türkiye’den çıkabilecek birçok hikaye, masal ve resimli çocuk kitabı olabilir.

Çıkan ürünler nasıl?

Dersi alan kişilerin hemen hemen hepsi, çocuk kitapları üzerine bir farkındalık kazandılar. Gelecekte kendi kitaplarını hazırlayarak yayınlamaya yönelebilecekleri gibi, hangi kitabın neden daha iyi olduğunu da saptayabilecekler. Dersin sonunda çıkan ürünlerden 10 kadar kitap basılabilecek noktaya çok yakın. Sergimizi gezen yayıncı ve eleştirmenlerden elektronik kitap yapma teklifi aldık, basmak için de teklif alabileceğimizi sanıyorum. Bu da ilk kitaplarını üreten kişiler için oldukça iyi bir sonuç.

Profesyonel bir çocuk kitabına yakın ürün çıktı mı bu derste?

Çok yetenekli öğrenciler var mı? Evet, kesinlikle çok başarılı ve özgün kitaplar çıktı. Öğrencilerimiz yetenekli olmanın yanı sıra bu konu üzerine çok düşündüler, ilgi ve merakla araştırdılar, çalıştılar. Bu da kitaplarının gücünü artırdı. Bu dersi alan öğrenciler farklı bölümlerden gelmekte. Bu durum bir avantaj ve zenginlik olarak çocuk kitaplarına yansıdı.

Bu kitaplardan örnek verir misiniz?

Tabii. Hayallerin ve birliğin gücünü anlatan Serra Ababay’ın dokularla bezeli kitabı, Oğulcan Açıkel’in ekolojik sorunlara işaret eden ve kağıdın değerine vurgu yapan kitabı, Ecem Demirli’nin engelli bir kişinin gelişmiş duyularının nasıl bir çocuğa yardım ettiğini anlatan eseri, Fulya İlkmen’in gözlük takmak zorunda kalan bir şahinin macerasını anlatan kitabı ve Tuğçe Durukan’ın batıl olan ile ilgili kitabı sınıfımızdan çıkan iyi çocuk kitabı örnekleridir. Bu kitaplar hem tasarım hem de içerik olarak özgün ve ilginç değerlere sahip çalışmalardır.

Çocukların hazırladığı kitaplar şimdi sergide. Kitaplar daha sonra ne olacak?

Yayınlanması düşünülüyor mu? Bu kitapların sergi süresince yayıncılara gösterilmesi söz konusu. Özellikle randevu alınması halinde (ialaca@ku.edu.tr), öğrenciler ve yayıncıların sergi süresince öğrencilerle birebir görüşmesi sağlanacak. Dolayısıyla kitaplarımızdan bazılarının sergi sonrası basılması söz konusu olabilir.

( 19.06.2011 tarihli Pazar Postası'ndan alınmıştır. )