Giriş
Kıyafetlerin bir ömrü var. Kalite ve kumaş türünün yanında kullanım sıklığı, yıkama, kurutma ve dolapta saklama yöntemi gibi faktörler, bu ömrü tayin ediyor. Ailelerin ve bireylerin bütçesine yıllık bazda önemli yük getiren kıyafetler, ekonomik ömrünü kısaltacak uygulamalara maruz kalırsa ekstra maliyet de oluşturuyor. O yüzden bir şeye sahip olurken ondan maksimum faydayı sağlayacak detayları öğrenmeliyiz. İşte işinize yarayacak pratik bilgiler...
PARA CEBİNİZDE KALIR
Kıyafetler bir kişinin hayat boyunca en çok yenilediği veya eskittiği ürünlerdir. Mevsim, ziyaret edilen bölgenin iklimi, yaşam tarzı ve belki de en çok moda, kıyafetlerin sık değişmesinde etkili oluyor. Son dönemde emtia ve işçilik fiyatlarındaki artışlar, hammadde tedariğinde devam eden sıkıntılar giyim için yapılan harcamaların da artmasını sağlıyor. Artık beğenerek aldığımız ve gerçekten ihtiyacımız olan giysileri özenle kullanmalı ve korumalıyız. Yani kıyafetlerin ekonomik ömrünü uzatabildiğimiz kadar uzatmalıyız. Ömrü uzayan kıyafetlerin değişim aralığı da uzayacağından ekstra harcanacak para cepte kalır. Böylece hem cepten çıkan para azalır, hem de çevreye katkı sağlamış oluruz. Bunun aslında basit ama çok kritik püf noktaları var. Bu detayları 10 başlıkta derledik.
1- TALİMATI OKUMA ALIŞKANLIĞINIZ OLSUN
Çoğu kişi kıyafetleri kafasına göre eski alışkanlıklarına bağlı olarak yıkıyor. Kullanım talimatını içeren etikete bakanların sayısı çok az. Günümüzde kıyafetler tek bir hammaddeden üretilmiyor. Teknolojinin de yardımıyla doğadaki her madde tekstile dönüşüyor. Pamuk kullanılırken buna polyester de ekleniyor. Karışım oranları üründen ürüne değişiyor. Pamuk, polyester, akrilik, viskon, naylon (poliamid) veya yün lifi gibi ürünlerin yıkama ve kurutma dereceleri farklı oluyor. Bu durumu gözeterek, yıkama, kurutma ve ütüleme talimatlarını mutlaka okuyun ve ‘bir kereden bir şey olmaz’ deyip talimat dışına çıkmayın.
2- KUMAŞINA GÖRE AYIRIN
Kıyafetlerinizi yıkarken renge göre ayırdığınız gibi kumaşa ve doku (örme veya dokuma gibi) özelliklerine göre de ayırmalısınız. Örneğin; pamuk ve polyester ürünleri aynı anda yıkamayın. Çünkü bu ürünler farklı sıcaklıklar ve sıkma devri gerektirir.
3- ÇAMAŞIR MAKİNESİNİ TAM DOLDURMAYIN
Çamaşır makinesini yarısı boş çalıştırmak enerji ve su israfı demektir. İdeal olan dörtte üçü dolu şekilde doldurduktan sonra çalıştırmaktır. Yani makine ne yarım bırakılmalı ne de tam doldurulmalı. Makine kazanı içerisinde bulunan tümsekler çamaşır üzerinde dövme etkisi oluşturarak yıkama etkinliğini artırır. Makine çok dolu olursa bu etki azalır. Çamaşır makinesini tıka basa doldurmak giysilerinize zarar verebilir, tüylenmeyi artırır.
4- PROGRAMI DOĞRU SEÇİN
Kıyafetlerin daha uzun süre dayanmasını sağlamanın yollarından biri de daha az yıkamak. Kir ve koku çıksın diye bazen çamaşırlar 1.5-2 saatlik uzun programlarda yıkanıyor. Çok uzun yıkama programları ürünlerdeki yıpranmayı ve renk değişimlerini artıracağından tercih edilmemeli. Yine uzun yıkamalarda makine birkaç kez yüksek devirde durulama ve sıkma yapacağından tüylenmeyi ve boncuklanmayı artırır. Bu da kıyafetleri daha eski gösterir.
5- TERSTEN VE DÜŞÜK DERECEDE YIKAYIN
Daha uzun ömürlü ürünlere sahip olabilmek için özellikle denim ve nevresim gibi pamuk lifinden oluşan dokuları ters çevirerek düşük devirde, kısa programda, en fazla 40 derecede ve uygun deterjanlarla yıkayın. Pamuk lifinden yapılan iç çamaşırları genellikle örme kumaş yapısında ve beyaz olduğundan 60 derece sıcaklıkta yıkanabilir. Koyu renkli giysileri tersten yıkamak renklerinin korunmasını sağlar. Pamuk polyester karışımı kumaşlarda (gömlek, bluz gibi) yıkama sıcaklığı 40 derece, kısa program ve düşük devir seçilmeli. Viskon lifinden yapılan dokular pek çok yerde kullanılıyor. Bunların yıkanmasında 50 dereceye kadar rahatlıkla çıkılabilir. Ancak bu dokular çok su tuttuğundan makineyi daha az doldurarak çalıştırın.
6- NARİNLER TORBAYA
İç çamaşırı gibi hassas giysileri direkt çamaşır makinesine atmayın. Narin bir torbaya koyun. Bu, onların yırtılmasını ve takılmasını önler. Bebek eşyaları ve çoraplar için de bu yöntemi uygulayabilirsiniz. İpek gibi fiyatı çok yüksek olan ürünler için kuru temizleme yapılması öneriliyor. Yün de çok hassas bir ürün. Mümkünse kuru temizleme kullanılmalı ya da 30 dereceyi geçmeyen sıcaklıkta kısa programda hassas sıkma yapılmalı ve kurutulmamalı!
7- ÇOK DETERJAN DAHA TEMİZ ANLAMINA GELMEZ
Ne kadar az deterjan kullanırsanız o kadar iyi. Giysilerinizde fazla deterjan birikebilir ve bu da giysilerin daha hızlı yıpranmasına neden olabilir. Bu, yumuşatıcı için de geçerli. Bunların iyi durulanmaması direkt olarak insan vücuduna geçerek başta deri hastalıkları ve alerji olmak üzere birçok olumsuz sonuç doğurabilir.
8- ÇAMAŞIR SUYU ZARAR VERİYOR
Beyazlarınızda çamaşır suyu kullanmanın onları eski beyaz günlerine döndürebileceğini düşünüyor olabilirsiniz. Ancak bu en sevdiğiniz kıyafetlerinizi sararttığı gibi onların hızla eskimesine neden olabilir. Özellikle gereğinden fazla ve direkt çamaşıra uygulanan çamaşır suyu, kıyafetleri kullanılamaz hale getirebilir.
9- KURUTMA MAKİNESİNİ KULLANIRKEN EKSTRA DİKKAT!
Artık çoğu evde çamaşır kurutma makinesi var. Büyük bir rahatlık sunsa da kurutma makinesi polyester gibi esnek kıyafetlerin deforme olmasına neden oluyor. Kıyafetler çekiyor, kot gibi ürünlerde izler oluşuyor. Bu gibi hassas ve paraya kıyıp aldığınız, sevdiğiniz kıyafetleri az güneş gören açık havada kurutmayı tercih edin.
10- SAKLAMA KOŞULLARI ÖNEMLİ
Giysileri doğrudan güneş ışığına maruz kalabilecekleri alanlarda saklamayın. Kıyafetlerinizin solmamaları, kırışmamaları veya diğer giysilerle sürtünmemeleri için dolabınızda ve çekmecenizde nefes alanı bırakın. Yün, akrilik, ipek gibi ürünler pamuklu tülbent gibi ince bir kumaş içerisine sarılarak saklanmalı. Erkek takım elbiseleri, kadın takımları, manto, palto gibi ürünler kuru temizleme yapıldıktan sonra havalandırılmalı. Havalandırılan ürünler ayrı ayrı saklama poşetlerine koyularak, rutubetsiz kuru bir yerde muhafaza edilmeli. Askıda tutmanız gereken kıyafetlerde de omzu tutacak geniş askıları tercih edin, dar yani tel askılar kıyafetlerin deforme olmasına neden olur.
