Giriş
Soru: Ablam yakında boşanacak. Babamın vefatından sonra annem maaşa bağlandı. 4 sene maaş aldı. Ablam şimdi babamdan dul aylığı almak isterse yüzde kaç aylık bağlanır? Ablamdan başka kız çocuğu yok. Babam SSK emeklisiydi. Ayhan ÖNAL
Cevap: Öncelikle ablanıza babanızdan aylık bağlanması için, sigortalı çalışmıyor olması veya emekli aylığı almıyor olması gerekir. Sorunuzdan babanızdan dolayı sadece ablanızın yetim aylığı alacağı anlaşılıyor. Şayet anneniz babanızdan aylık almıyor ve babanızdan sadece ablanız aylık alacaksa, yüzde 50 oranında yetim aylığı bağlanır. Ancak şu anda sadece anneniz aylık alıyorsa, anneniz sigortalı çalışmıyor ve emekli de değilse aylık bağlama oranı yüzde 75. Ablanız aylık bağlattığında annenizin aylık bağlama oranı yüzde 50’ye düşer. Ablanıza da yüzde 25 aylık bağlanır.
2 YIL 4 AY YURTDIŞI ÇALIŞMANIZ VARSA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 29 Kasım 1971 doğumluyum. 6 Mayıs 1996’dan 30 Nisan 1999’a kadar Bağkur’luydum. 7 Ekim 1999’da rehber öğretmen olarak devlet memuru görevine başladım. 31 Temmuz 2003-1 Şubat 2004 arasında askerlik izni kullandım. 15 Ağustos 2019’da ücretsiz izne ayrıldım. O tarihten itibaren de yurtdışındayım. 14 Ağustos 2020’de aylıksız izinde iken istifamı verdim. Bu durumda EYT’den yararlanabilir miyim? Can GÜNAY
CEVAP: Öncelikle 8 Eylül 1999’den önce çalışmanız (Bağkur’a tabi sigortalı hizmetiniz) olduğundan EYT kapsamındasınız. EYT’li memurlardan yaş aranmıyor. Ancak hizmet süresi aranıyor. EYT kapsamında Emekli Sandığı’ndan emekli olabilmek için hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlamanız gerekiyor. Sorunuzda verdiğiniz bilgilere göre 22 yıl 3 ay hizmet süreniz var. Dolayısıyla 2 yıl 9 ay eksik süreniz gözüküyor. Askerlik sürenizin 5 ayını ve yurtdışında geçen 2 yıl 4 ay çalışma süreniz varsa bu süreyi borçlanırsanız hizmetinizi 25 yıla tamamlayıp Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz.
Yurtdışında çalışma süreniz yoksa 164 olan askerlik sürenizi borçlanıp, Türkiye’de sigortalı bir işte çalışmaya başlayıp, 360 gün aylıksız izin sürenizi borçlanıp, sigortalı çalışmanızla da 466 gün de SSK’ya prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlayarak Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz. Ayrıca 15 tam yıldan (5400 günden) fazla Emekli Sandığı hizmetiniz olduğundan bundan sonra herhangi bir statüde prim ödemeseniz de 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz.
EKSİĞİMİ ASKERLİK VE İSTEĞE BAĞLI PRİMLE TAMAMLAYABİLİR MİYİM?
Soru: 1965 doğumluyum. Sigorta girişim askerden önce Ocak 1985’te yapıldı. Şimdiye kadar 2005 gün primim var. İsteğe bağlı sigorta ve askerlik borçlanmasıyla 3600 günü tamamlayabiliyor muyum? Cemil AYDIN
Cevap: İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur’a sayılıyor. 2005 gün priminiz içinde Bağkur primi yoksa önce askerliğinizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, borçlanmadan sonra 1055 gün de isteğe bağlı prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayabilirsiniz. Burada askerliğinizi isteğe bağlı prim ödemeye başlamadan önce borçlanmanız önemli.
Çünkü isteğe bağlı prim öderken askerliğinizi borçlanmanız halinde, borçlanmayla kazanacağınız günler Bağkur’a sayılır. Bu durumda SSK’dan sonra Bağkur’a 1595 gün ödemiş olursunuz ve 3600 günle emeklilik hakkınızı kaybeder, Bağkur’dan 5400 günle emekli olmak durumunda kalırsınız. Çünkü son yedi yılda (son ödenen 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor.
ÇALIŞMA HAYATINDA VERİLEN BİLGİ DOĞRU MU?
SORU: 29 Kasım 1977 doğumluyum. SSK’lı olarak ilk işe giriş tarihim 16 Eylül 1996 olup 256 gün primim var. Askerliğimi 2 Aralık 1999-2 Haziran 2001 arasında yaptım. 2 Haziran 2003’te memur olarak çalışmaya başladım. E-Devlet çalışma hayatında 4A-4C ikisinde de süre 0 gün görünüyor. Bu doğru mu? Memurluğun ilk 4 yılından 1 yıl yıpranmam var. Ne zaman emekli olabilirim? Ahmet BALIK
CEVAP: Çalışma hayatı sigortalı çalışıyormuşsunuz gibi bilgi vermiş. Memur olduğunuzdan verilen bilgi doğru değil. 1996’daki sigorta girişiniz ve prim ödemeniz EYT kapsamına girmenizi sağlıyor. Emekli olmak için; 25 tam yıl (9000 gün) fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’li olduğunuzdan emekliliğinizde yaş aranmayacak olup toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanıp ara vermeden görevinize devam etmeniz halinde, hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız 16 Mart 2025’te emekli olabilirsiniz.
