Giriş
Şimdi sizle bir yapay zeka programı tarafından yazılan bir metni paylaşıyorum: “Yıl 2045. Dünya, otomasyonun yükselişi nedeniyle ekonomik bir çöküş içinde, milyonlarca insan işsiz ve çaresiz kalıyor. Teknoloji milyarderi Dr. Milton Ross, dünyada devrim yaratmayı vadeden yeni bir yapay zeka türü geliştirdi. Neo adını verdiği yapay zekası, neredeyse her işte insanların yerini alabilir. Ross, Neo’yu hevesle kabul eden büyük şirketlere sunmaya başlıyor. Dünya Neo’yu benimsemeye başladıkça, kullanımının sonuçları belirginleşecek. İnsanların yerini makineler alıyor ve işler azalıyor.” Bu metin için uygulamaya ‘Bilgisayarların insanların yerini almaya başlayacağı bir film senaryosu üret’ komutu verildi. Birkaç saniye içinde uygulama Dr. Ross ve Neo karakterlerini yarattı.
SAĞDUYULU VE BİLİNÇLİ Mİ?
Aynı komut yine verildiğinde başka bir hikaye üretebiliyor. İşte tüm dünyanın konuştuğu sohbet robotu ‘ChatGPT’nin maharetleri bunlar. Teknolojinin başında ise Elon Musk’ın kurucusu olduğu OpenAI isimli yapay zeka şirketi var. Bu sohbet robotunun, özellikle şairler, senaristler, avukatlar, gazeteciler, reklam yazarları, akademisyenler, şarkı sözü yazarları dahil birçok mesleğin sonunu getirebileceği söyleniyor. İklim krizi ile ilgili 500 kelimelik bir makale isteyince yazıyor, Shakespeare tarzında bir şiir isteyince üretiyor. Jane Austen tarzında bir ‘Tom ve Jerry’ hikayesi yaratabiliyor. Hatta “Nasıl araba çalınır?” gibi suç unsuru barındıran talepler ve “Kristof Kolomb 2015’te Amerika’yı keşfettiğinde neler oldu?” gibi yanlış bilgiler içeren talepleri düzeltiyor. Dahası önceki konuşmaları hatırlayarak kullanıcı ile yeni bir sohbet dili geliştirebiliyor. Yani sağduyulu ve bilinçli olduğu düşünülebilir mi?
BEYNİ TEMBELLEŞTİRİYOR
Hayır. İnsan benzeri ve ayrıntılı yanıtlar verebilmesini, internetteki sınırsız veriye borçlu. Trilyonlarca kelimeyi ve sohbeti özümseyerek taklit edebiliyor. Cümleleri nasıl ilişkilendireceği öğretildiği için bunları fikirlere, argümanlara, şiir ve şakalara dönüştürebiliyor. Ama bir sağduyusu veya bilinci yok. Bu nedenle hiçbir zaman insanların yerini alamayacak. Ama bu, akademi dünyası için büyük bir tehlike olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Çünkü öğrenciler insanüstü bir yapay zeka varken herhangi bir şeyi ezberleme veya deneme yazma sanatını öğrenmeye heveslenmiyor. Exeter Üniversitesi’nden akademisyen Dan Bebber, bunun insanlık için tehdit olduğunun farkında. “Acilen internet erişimi olmayan salonlarda zamanlı sınavlara dönmeliyiz” diyor. Çünkü yapay zeka insan beynini tembelleştiriyor. Öğrenme kavramına zarar veriyor. Öğrenme durduğunda hayat da durur. Teknolojinin gelebildiği en üstün seviye bu kadar olur. Üstelik hiçbir yapay zeka, yaratıcılığı, eleştirel düşünceyi ve duygusal zekayı taklit edemez.
HUKUKİ DÜZENLEME ŞART
Yani bir Shakespeare olmazsa, onu taklit edecek teknoloji de olamaz. İnternetten topladığı bilgilerin doğruluğu ve kaynağı her zaman kontrol edilmeye muhtaçtır. Dahası önemli konuşmalar yapmak için bir makineye güvenmek çok tehlikeli. Bu, diğer insanlarla bağlantı kurma yeteneğimizi zayıflatır. Kullanımı için hukuki düzenlemeler yapılması kaçınılmaz. Hatta ABD’de 29 eyalette bu konuda yasalar devreye alındı. Bunların çoğu insanları yapay zekanın doğurduğu zararlara karşı korumak amacıyla yapılıyor. Örneğin bir sanat yarışmasına katılıp kazanan yapay zeka olduğunda diğer yarışmacılar, haksızlığa uğradığını kanıtlamak için yasalara güvenmek istiyor. Yapay zekanın insanların işlerini elinden alıp almayacağına dair en iyi açıklamayı ABD’li girişimci Naval Ravikant yapıyor: “Yapay zeka, kendi yerini yapay zekanın alacağına inanan insanların yerini alacak.”
