Akıl hastasıyım!

Birileri, başkalarını öldürüyor veya yaralıyor, sonra akıl hastası diye sokağa salınıyor. Akıl hastalarının suç işlemesi serbest mi? Dikkat ediyorum mahkemelerde suç işleyenler “Ben zaten akıl hastasıyım” diyerek işin içinden çıkmak istiyor. Bu kadar kolay mı? L.B.

Doğrusu bu konuyu ben de bir hukukçu olarak çok düşündüm. Önce şunu hatırlatayım. Tutuklama nedir? Tutuklama bir tedbirdir. Bu tedbir sanığın kaçmasını, delilleri karartmasını önlemek kadar, yeniden suç işlemesi kuvvetle muhtemel ise bu suçu işlemesini önlemeye de yönelik olmalıdır. Madem ki maksat tedbir o halde seri cinayet işleme eğilimi olan birinin yeniden cinayet işlemesini önlemek de tedbirdir.

[[HAFTAYA]]

Yani akıl hastası için de tedbir şarttır. Cinayet işlemeye temayülü olan bir akıl hastasının sokağa salınmaması gibi bir tedbir gerekmez mi? Kanunumuzda şöyle bir hüküm var: “Akıl hastalığı nedeni ile işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez. Ancak bu kişiler hakkında güvenlik tedbirlerine hükmolunur.”

Peki güvenlik tebirleri ne?

Kanuna göre güvenlik tedbirleri de şöyle: “Fiili işlediği sırada akıl hastası olan kişi hakkında koruma ve tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirlerine hükmedilir. Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilen akıl hastaları yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve tedavi altına alınır. Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilmiş olan akıl hastası yerleştirildiği kurumun sağlık kurulunca düzenlenen raporda, toplum açısından tehlikenin ortadan kalktığının veya önemli ölçüde azaldığının belirtilmesi üzerine mahkeme veya hakim kararı ile serbest bırakılır?” Burada bazı saptamalar yapmak lazım. Birincisi; güvenlik tedbiri içinde geçen koruma ve tedavi altına alma sözü toplumun korunmasını içerir. İkinci saptama sağlık kurumuna koyma bir ceza verme değildir, sağlığına kavuşana kadar tedavi amaçlıdır, ceza verme gibi bir süre belirtilmeden bir nevi tedavi sürecinin sonunu beklemektir. Nitekim sonuçta hakim tarafından serbest bırakılır ama tatbikatta gördüğümüz o ki, bu tür hastalar belli bir süre sonra “Tedavisi tamamlandı” diyerek sokağa salınmakta, topluma zarar vermeye devam etmektedir. Çünkü sayısı belli olmayacak kadar çok kimseyi devamlı hastanelerde tutmak mümkün olmamaktadır. İşte bunun için suç işleyen bazı insanlar ‘akıl hastalığı’ savunmasından medet ummaktadır.