Giriş
Otomobillerde uzun süre devam eden bulunurluk sorunu karavanlarda da yaşanıyor. Pandemi ve özellikle depremden sonra hem yurtiçinde hem de yurtdışında artan talep nedeniyle teslimatlarda 1 yıl sonrasına sıra veriliyor. Fiyatı 200 bin liradan başlayıp 5 milyon liraya kadar çıkan karavanlar hesaplı tatilin kapısını açarken yatırım aracı haline de geldi. Pandemiyle birlikte doğa ile iç içe yaşama isteği artmıştı. Hibrit çalışma ve uzaktan çalışma uygulamaları da doğayı ofise dönüştürmüştü. Bu kapsamda çadır, karavan ve tiny house (römorkla çekilebilen küçük ev) talebi hızla artmıştı. Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen yıkıcı depremden sonra bu ilgi katlanarak devam etti. Mobil olmak için en çok tercih edilen araç ise karavanlar (Çekme karavan, motokaravan, offroad karavanlar). Üretim, artan talebi karşılayamıyor. Sektörde, aylardır araç bulunamayan otomotiv pazarına benzer bir süreç yaşanıyor.
6 AY İLA 1 YIL ARASINDA BEKLENİYOR
Bu konuda yaşanan gelişmeleri ve yatırım fırsatlarını güncel fiyatlarıyla Doğada Yaşam Okulu’nun kurucusu Serhat Akbel anlattı. “Karavanda arz–talep dengesizliği mevcut” diyen Akbel, şu an yerli ya da ithal bir karavan almak isteyenlerin en az 6 ay ila 1 yıl arasında beklediğini (1 karavan üretimi en az 15-20 gün sürüyor), kiralamalarda da aynı durumun söz konusu olduğunu söyledi. Türkiye’de kayıtlı olan motokaravan ve çekme karavan sayısının 300 bin adedin üzerinde olduğuna dikkat çeken Serhat Akbel, 2019 yılında 220 bin üzerindeydi hızlı bir artışla 2 yıl içinde mevcut pazar bir anda yüzde 30’a yakın büyüdü” dedi.
YATIRIM ARACI HALİNE GELDİ
Şu anda yıllık ithal edilen ve Türkiye’de üretilen karavan sayısının 6 binin üzerinde olduğunu belirten Akbel, “Fakat yıllık talep 10 bine yakın. Karavan fiyatları da 200 bin liradan başlayıp 5 milyon liraya kadar çıkabiliyor. İçinin tasarımı, fonksiyonellik, kullanılan beyaz eşyalar, mobilya kalitesi gibi fiyatı etkileyen birçok unsur var. Talep çok olunca uzmanlığımızı da işin içine katarak biz de karavan üretmeye başladık” diye konuştu. Karavan yatırımının kısa sürede kendini amorti etme potansiyeli olduğunu vurgulayan Akbel, şunları söyledi: “Karavanını kullanmadığı zamanlarda ‘kolaykaravan.com’ gibi uygulamalar üzerinden korumalı, sigortalı olarak sunanlar var. Bu sistemle karavan yatırım aracı haline geldi. Günlük 3 bin liradan başlayan kiralama fiyatları sektörü cazip kılıyor.”
UCUZ MALİYET CAN GÜVENLİĞİNİ TEHDİT EDİYOR
Talep artınca merdivenaltı olarak tabir edilen denetimsiz üretimlerin de arttığına işaret eden Serhat Akbel, karavan üretimindeki standartların çok önemli olduğunu ifade etti. Akbel, “Mesela karavan içi tesisatta yanma ısısı arttırılmış (halojenfree) kablo kullanılması gerekiyor ki ısıya dayanıklı olsun. Eğer bu kablo kullanılmazsa buna dikkat etmeyen bir üreticiden satın alınırsa yangın ihtimali çok fazla. Aynı şekilde bu sistemi ev tesisatçısına da yaptıramazsınız. Karavan için olmayan mini ev buzdolabı koyarsanız 12 V tesisatı olan karavanda yine yangın çıkar. Yalıtım için özel malzeme yerine basit inşaat malzemesi kullanılırsa bu da tehlike. Maliyet düşsün diye bu özel malzemeler kullanılmazsa kullanıcı büyük risklerle karşı karşıya kalıyor. Aynı şekilde piyasanın altında bir fiyatta karavan bulunuyorsa mutlaka uygun standartlar sağlanmış mı diye kontrol edilmeli” diye konuştu.
20 MİLYAR DOLARLIK PAZAR TURİZM İÇİN DE FIRSAT
Karavanla Türkiye’yi ziyaret eden ve etmek isteyen çok fazla turist olduğunu belirten Akbel, bu alanın fırsata dönüştürülebileceğini aktardı. “Dünyada karavan pazarı 20 milyar doların üzerinde. Avrupa’da özellikle Yunanistan ve Balkanlar’ın büyük bir kısmı karavan turizminde ciddi bir paya sahip” diyen Akbel, şöyle devam etti: “Şu an Avrupa’da günlük karavan konaklama hizmeti kişi başı 10-100 Euro arasında. 100 Euro’ya varan ücretlere sahip olan tesisler otel gibi. İçinde aqua park gibi özel hizmetler gibi birçok alternatif bulunuyor. Yani üst segment bir tatil tesisi gibi düşünebiliriz. 10 Euro bedelli olan yerler de genelde yol kenarında oluyor, otobanda yol alırken durup dinlenme tesisi gibi. Bizim şu an günlük karavan konaklama hizmet alanımızda karavan ve şoför dahil günlük 350 lira, ekstra her kişi için de 250 lira olarak ücretlendiriliyor. Yani 1 aile gecelik 1.000 liranın altında ücret ödüyor yaklaşık 33-34 Euro bandında diyebiliriz. Tabi ki bizim hizmetimiz doğa ve deniz ile iç içe. Şehir merkezine ulaşım da mümkün. Bu da bizi Avrupa’daki tesis ücretlerine göre daha cazip kılıyor.”
DEDEDEN KALAN ARSALAR DEĞERLENDİRİLEBİLİR AMA…
Tesis yatırım danışmanlığı ana işkollarından biri olduğunu vurgulayan Serhat Akbel, arsa alanların, dededen miras arsa kalanların kendilerine karavan parkı için başvurduğunu da söyledi. Doğru tesis yatırımıyla hızlı geri dönüş sağlanabildiğini aktaran Akbel, “Şu an arazisi olan bir yatırımcı işletme kurmak istiyorsa doğru yatırımla yıllık 5 milyon liraya yakın ciro yapabilir. Cironun yaklaşık yüzde 40 oranı da net kâr diyebiliriz. Ancak tesis doğru yönetilmezse büyük zararlar söz konusu olabilir. Eğer denize sıfır ya da çok güzel göl manzaralı özellikli bir yeriniz yoksa kazanmak için minimum 40 karavanlık bir yer yapmanız gerekir. Böyle bir yatırım ortalama şu an 4 milyon lirayı aşkın bir bütçe gerektirir” dedi.
YILLIK YER KİRALAMASI 100 BİN LİRADAN BAŞLIYOR
İstanbul Sarıyer Kilyos’ta Doğada Yaşam Okulu’nu kurduktan sonra doğasever yetişkinler için 47 adet karavanın daimi olarak kalabildiği Caravan Marina ve 37 adet tiny house alan kiralaması yapılan All in Tiny projesini hayata geçiren Serhat Akbel, karavan ve tiny house kiralama alanlarının fiyatlarıyla ilgili de şunları söyledi: “All in Tiny’de 120 metrekare alanların yıllık kiralama bedeli 120 bin TL’den (aylık 10 bin lira), arka bahçe kullanımlı daha geniş alanların bedeli ise 150 bin TL’den başlıyor. Caravan Marina’da ise 96 metrekare alanların yıllık kiralama bedeli 100 bin TL’den, 120 metrekare alanların yıllık kiralama bedeli ise 120bin TL’den başlıyor.”
YENİ MEKANLARA ODAKLANIYOR
Türkiye’nin eşsiz doğası ve potansiyelinin karavan parkı işini geliştirmeye uygun olduğunu aktaran Akbel, Tekirdağ, Çatalca bölgesi, Şile, Ağva ve Riva gibi lokasyonlarda yeni tesis açmak için çalışmalar yürüttüklerini söyledi. Akbel, “İlerleyen dönemde güney kıyılarında (Antalya gibi) Avrupa’dan turist çekebilecek, turistlerin ‘Türkiye’ye karavanla tatile gidiyoruz” diyebilecekleri bir tesis yapma hedefimiz var. Bu tesisin içinde aqua park olan, her park eden karavanın arkasında duştuvalet olan özel segmentli karavan parkı olmasını istiyoruz” şeklinde konuştu.
