Giriş
Soru: Mart 2010’da özel bir firmada göreve başladım. 31 Temmuz 2011’de hiçbir neden gösterilmeden işten çıkarıldım. Bu çalışma döneminin ortasında şirket farklı bir firmadan benim rızam olmadan sigortamı yatırmaya başladı. Şimdi bu firmadan ayrılmış muamelesi yapıyorlar. ‘Toplam alacağın şu kadar, onun dışında herhangi bir borç alacağım bulunmamaktadır’ şeklinde imza atmamı istiyorlar. Tazminat vermeyi düşünmüyorlar. İçeride yaklaşık 3 aylık maaşım duruyor. Bu imzayı atmadan kalan paramı vermiyorlar. Ne yapmam gerektiği konusunda bilgilendirirseniz sevinirim. İmza atmalı mıyım? Yoksa maaşımı aldıktan sonra mahkemeye mi vermem gerekir? Haklarım nelerdir? Başvurular için süre var mı? Gürkan ŞENTÜRK Cevap: İşveren elinizden ibraname almaya çalışıyor. İbraname imzalarsanız, alacaklarınız için dava açtığınızda, davayı kazanma şansınız yok denecek kadar azalır. İşverene noterden ihtar çekerek, üç aylık ücret alacağınızı, yıllık izin kullanmamışsanız izin ücretinizi, ihbar ve kıdem tazminatınızı talep edin.
[[HAFTAYA]]
Ödemedikleri takdirde, Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne, Maliye Bakanlığı’na ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) şikayet ederek, haklarınızı idari aşamada almaya çalışacağınızı bildirin. Ayrıca iş mahkemesine dava açacağınızı da belirtin. İşveren bu kadar riski göze alamayacak, alacağınızı ve kıdem tazminatınızı ödeyecektir. Şayet ödemezlerse, belirttiğimiz kurumlar nezdinde şikayet hakkınızı kullanarak hakkınızı almaya çalışabileceğiniz gibi, ihtarınız üstüne ödeme yapılmazsa iş mahkemesine dava açarak hakkınızı yargı yoluyla almaya çalışabilirsiniz. Ancak, mahkemede ikinci işyerine bilginiz dışında girişiniz olduğunu ve bu şirkette çalışmadığınızı ve çalışmalarınızın ilk işyerinde olduğunu kanıtlamanız gerek. Aksi takdirde ikinci işyerinde bir yılı tamamlamadığınızdan kıdem tazminatı alamazsınız. Acil karar vererek dava açmadan ve şikâyet etmeden önce iyi düşünmelisiniz. Çünkü, en kötü uzlaşma dahi mahkemeden, davadan ve ihtilaftan daha iyidir. En doğru olanı, işverenle uzlaşmanızdır.
Babanız askerlik borçlanmasını 23 Mayıs 2011’den önce yapsaydı 1 yıl erken emekli olurdu
Soru: Babam 4 Nisan 1955 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 1985. 3600’den emekli olacak. Eğer askerliğini ödersek günü doluyor. Fakat yaşından dolayı iki yıl beklemesi gerektiğini söylüyorlar. Daha önce de bu yıl Temmuz ayında emekli olacağı söylenmişti. Net bir bilgi vermiyorlar. Ne zaman emekli olabileceğiyle ilgili bilgi verir misiniz? Emine TORUN Cevap: Babanız yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigorta süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi. Askerlik borçlanmasıyla prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 59 yaşını dolduracağı 4 Nisan 2014’te emekli olabilir. Babanızın askerlik borçlanmasını bu tarihten önce yapmanız gerekiyor. Borçlanmayı 24 Mayıs 2014’ten sonra yaparsanız, 60 yaşını dolduracağı 4 Nisan 2015’te emekli olabilir. Askerlik borçlanmasını 23 Mayıs 2011’den önce yaparak prim ödemesini 3600 güne tamamlamış olsaydınız, babanız 58 yaşını dolduracağı 4 Nisan 2013’te emekli olabilirdi.
En az 520 gün askerlik borçlanması yapmanız gerek
Soru: Doğum tarihim 1 Kasım 1964, SSK başlangıç tarihim 1 Kasım 1986’dır. Askerliğimi SSK başlangıç tarihinden önce yaptım. Emekli olabilmem için askerlik süresinden ne kadar borçlanmam gerekir? Ne zaman emekli olabilirim? Vacip TAŞDEMİR Cevap:Emekli olmak için 25 yıl sigorta süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 5300 gün prim ödemeniz şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2013’te emekli olabilirsiniz. 520 gün askerlik süreniz varsa, askerliğinizi başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi 520 gün geri götürerek emekli olmak için; 25 yıl sigorta süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Borçlanma dahil toplam 5225 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 48 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2012’de emekli olabilirsiniz.
İtibari hizmet süresi sigorta süresine eklenmekte yaştan düşmektedir
Soru: 17 Kasım 1965 doğumluyum. Özel sektöre ait bir fabrikanın dökümhanesinde çalışıyorum. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sitesindeki bilgilere göre Kasım 2012’de emekliyim. Fakat dökümhanede çalıştığım için primlerimiz 3/a ve 2/a üzerinden yatıyor. Bu kategoriden ve yatan primlerden belirttiğim tarihten önce emekli olabilir miyim? Ayrıca SGK’nın sitesindeki emekli aylığı hesaplama sistemi doğru hesap veriyor mu? Artısı veya eksisi var mı? Recep KAHRAMAN Cevap: Hesaplamayı yapan bilgisayar programı. İstenen bilgileri sisteme doğru girerseniz, yapılan hesaplamada doğru çıkar. Verileri doğru girmezseniz, doğal olarak hesaplama yanlış çıkar. Hesaplamada yanlışlık yoktur. Tereddüdünüz varsa, sigorta başlangıç tarihinizi, prim ödeme gün sayınızı, askerlik yaptığınız tarihi ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde, emekli olacağınız tarihi bir kez de biz hesaplarız. İtibari hizmet süresi sigorta süresine eklendiğinden sigorta süresini artırmakta, emekli olunacak yaş haddinden düşüldüğünden emekli olunacak yaşı aşağı çekmektedir.
Anneniz sigortalı çalışarak 1260 gün prim ödediğinde emekli olabilir
Soru: Annem 1946 doğumlu. 1982-1990 yılları arasında Emekli Sandığı’na bağlı olarak, dokuz buçuk yıl çalıştı. Nasıl emekli olabilir? Ömer TÜRKER Cevap: Anneniz sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemesi halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigorta süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olur. Prim ödemesini 1260 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Nisan 1977 doğumluyum. 1 Ağustos 1999’da sigortalı oldum. SSK’ya 4140 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Sefa SARIÇAM Cevap: Emekli olmak için, 25 yıl sigorta süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1835 gün prim ödeyerek 4140 gün olan prim ödemenizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2035’te emekli olabilirsiniz.
