Giriş
Soru: Dayım 1987 yılından bu yana çeşitli firmalarda boyacılık yaptı. Rahatsızlığı nedeniyle emekli olabilir mi? Böyle bir imkanı var mı? Osman ERAYDIN
Cevap: Malulen emekli olmak için 10 yıl sigorta, 1800 gün prim ve yüzde 60 işgücü kaybı raporu aranmaktadır. Dayınızın, 1800 gün prim ödemesi varsa ve kurumun göndereceği hastanenin sağlık kurulundan en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığında dair rapor alabilirse, malulen emekli olabilir. Bu şartları sağlayamıyorsa rahatsızlığından dolayı malulen emekli olamaz.
Amcanız askerliğini borçlanıp haziran ayında emekli olabilir
Soru: Amcam 6 Haziran 1963 doğumlu. 1 Temmuz 1985’te SSK’lı oldu. 1983-1985 arasında 18 ay askerlik yaptı. Askerlik ödemesini yapınca, ne zaman emekli olabilir? Alev TATAR
Cevap: Amcanız askerliğini sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsa, borçlanması halinde başlangıç tarihi askerlik süresi kadar (20 ay kabul edilmiştir) geri gider ve 25 yıl sigorta süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olur. 5150 gün prim ödemesi varsa 47 yaşını dolduracağı 6 Haziran 2010’da emekli olabilir.
Başlangıç tarihinize göre hemen de emekli olabilirsiniz
Soru: 15 Eylül 1969 doğumlu bir kadınım. 1984’te SSK’lı oldum. Ne zaman emekli olabilirim? Yoksa yaş haddini mi bekleyeceğim? D. ŞAHİN
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinizi yıl olarak vermişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Emekli olmak için, 20 yıl sigorta süresi, 5000 gün prim ile sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 2004 ve öncesi bir tarihse 40, sonrası bir tarihse 41 yaş şartlarına tabisiniz. 5000 gün prim ödemeniz varsa sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1984 ve öncesi bir tarihse istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Başlangıcınız 24 Mayıs ve sonrası bir tarihse 41 yaşınızı dolduracağınız 15 Eylül 2010’da emekli olabilirsiniz.
İsteğe bağlı ödeme
Soru: 17 Ağustos 1971 doğumluyum. 23 Eylül 1987’de SSK’lı oldum. 4812 gün prim ödedim. 30 Nisan 2008’den beri işsizim.
1) Kalan 563 günümü isteğe bağlı olarak yatırabilir miyim? (Bazı yerlerde son 1260 günü çalışarak yatırmak gerek diye okudum).
2) Kalan 563 günlük primimi isteğe bağlı olarak yatırırsam, yaşım geldiğinde SSK’dan emekli olabilir miyim?
3) 550 gün olan askerliğimi borçlanıp hepsini birden ödeyebilir miyim? Bu şekilde olursa bir ay isteğe bağlı ödeyip primimi doldurabilir miyim?
4) Eksik primlerimi ödeyip 5375 günü doldurduğumda, emeklilik yaşım gelene kadar hiç prim ödemeden sağlık hizmetlerinden yararlanabilir miyim? Nurdoğan KIRŞAN
Cevap: 1) Emekli olmak için eksik olan 563 gün primi isteğe bağlı olarak ödeyebilirsiniz. İsteğe bağlı prim ödemelerinin sadece 4/b’ye (Bağ-Kur) yapılacağına ilişkin yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’den itibaren, emekli olmak için 1260 günden fazla prim eksiği olanlar, son 1260 gün primi çalışarak 4/a’ya (SSK) ödemezlerse, 4/b’den emekli olmak durumunda kalırlar (9000 gün prim ödeyerek).
2) 563 gün isteğe bağlı prim ödeyerek prim ödemenizi 5375 güne tamamlamanız halinde, 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı olarak 1260 günden az (563 gün) prim ödeyeceğinizden, Bağ-Kur şartlarıyla emekli olma riskiniz yok.
3) Askerlik sürenizi borçlanarak, prim ödeme gün sayınızı askerlik süreniz (550 gün) kadar artırabilirsiniz. Kalan eksiğinizi de isteğe bağlıya prim ödeyerek tamamlamanız mümkün.
4) Emekli olmak için aranan prim gün sayısını doldurup, yaş haddinin dolmasını beklediğiniz sürede, prim ödemeden sağlık yardımı alamazsınız. Eşiniz sigortalıysa eşinizin üstünden sağlık yardımı alabilirsiniz. Eşiniz çalışmıyorsa, sağlık yardımı almak için genel sağlık sigortasına prim ödemeniz gerekiyor.
Askerlik borçlanması vergilendirilecek ücretten düşülür
Soru: Muhasebe bürosunda çalışıyorum. Bir soruda sıkıntı yaşamaktayım. Yardımcı olursanız sevinirim: İşçi işverenden askerlik borçlanmasını ödemek için ücret talep etmiştir. Söz konusu işçi adına ödenen bu para, Gelir Vergisi, Damga Vergisi, prim ve diğer kesintilerden muaf mı? İşveren 10 işçiden fazla eleman çalıştırdığı için ücretleri bankadan göndermektedir. Nuray Soyer ÇAVUŞOĞLU
Cevap: İşveren, çalışanına askerlik borçlanmasını ödemek için, ilave bir ücret ödemesi yapmışsa, bu ödemenin normal ücret gibi, sigorta primi, Gelir Vergisi ve Damga Vergisi kesintisine tabi tutulması gerekiyor. Ancak, askerlik borçlanma bedeli olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ödenen primler, Gelir Vergisi Kanunu’nun 63/2’nci maddesince vergilendirilecek safi ücretin hesabında, gider olarak ücretten indirilebilmektedir.
İşçinin askerlik borçlanması için ödediği primi (SGK’nın ödeme belgesine dayanarak), ödendiği döneme ait vergilendirilecek ücretten indirebilirsiniz. Askerlik borçlanması priminin tamamı ücretten indirilemezse, kalan kısmı takip eden aylarda tamamı indirilene kadar vergilendirilecek ücretten düşülür.
Örneğin, aldığı ücretin vergi matrahı (ücretten sigorta primi kesildikten sonra kalan kısmı) 1000 lira olan Ahmet Bey’in, mart ayında 4000 lira askerlik borçlanması ödediğini varsaydığımızda, Ahmet Bey prim makbuzunu işverene ibraz ettiğinde, mart ayı ücretinin vergi matrahından primin 1000 lirası düşüldüğünde, ortada vergilendirilecek ücret kalmayacağından, mart ayında ücretinden vergi kesilmeyecek ve Ahmet Bey’in eline kesilmesi gereken vergi kadar fazla para geçecek. Ödediği borçlanma priminin tamamı mart ayı ücretinden düşülemediğinden, ödediği primin kalan kısmı aynı şekilde nisan, mayıs ve haziran ayı ücretinden düşülerek, bu ayların ücretlerinden de vergi kesilmeyecek.
1275 gün daha prim ödemeniz gerek
Soru: 1 Temmuz 1967 doğumluyum. 1 Temmuz 1989’dan beri SSK’lı olarak çalışıyorum. 4025 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Necmiye KARAGÜLLE
Cevap: 20 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. 1275 gün daha prim ödeyerek, 4025 gün olan prim ödemenizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca bundan sonra prim ödemseniz de 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olarak, 1 Temmuz 2025’te emekli olabilirsiniz.
