Arkadaşlık olayı nasıl gelişir?

40 yaşına gelmiş ama hiç arkadaş edinmemiş insanlar gördüm. Ya da arkadaş ile ‘tanıdık’ kavramını karıştıranları... “Çook arkadaşım var benim” deyip sevincini veya üzüntüsünü paylaşacak kimseyi bulamayanları... Bence insanın çok dostu yoktur. Az ama öz 4-5 dostunuz varsa, şanslısınız. Bir gözlemimi paylaşayım istiyorum: Yıllardır süregiden arkadaşlıkları olan insanların çocukları da arkadaş canlısı ve uyumlu oluyor. Hani şu sürekli söylediğimiz ‘görerek öğrenme meselesi’. Kitap okuyan ailelerin çocuklarının kitap okumayı sevmesi gibi...Bakalım uzmanlar bu konuda ne diyor...

Arkadaşlık gereksinmesi bebeklik dönemine kadar uzanır. Ağlayan bebek, yanına biri yaklaşınca susar. Çocuklar arkadaşlığa, sadece doyum sağlamak için değil, aynı zamanda deneyim kazanma amacıyla da ihtiyaç duyarlar. 12 aylık bebekler yan yana geldiğinde karşılıklı ilişki kurma isteği görülür. Yaşamın ikinci yılında yaşıtlar arası ilişkiler daha karmaşık ve çeşitlilik göstermeye başlar. 3 yaşına gelindiğinde, çocuklar yaşıtlarıyla ilişki kurmada kendilerine özgü ve kalıcı yöntemler geliştirirler. 3 ve 4’de yaşıtlarla kurulan arkadaşlık sayısı artar.

5-6 yaşındakiler arkadaşlarıyla oyun faaliyetlerini paylaşmak arzusundadır. Oyun arkadaşlarını bu dönemde ‘seçerler’. İki cinsten de. Okula hazırlanırken çocuklar, kendi cinsinden arkadaşa yönelir, çünkü sosyal baskının etkisinde kalmaya başlamışlardır. Okul döneminde çocuklar, yakın çevreden arkadaş seçerler ama yaşlarına, cinslerine, zihinsel ve sosyal düzeylerine uygun olanları ayırırlar. Yıllar ilerledikçe, arkadaş seçiminde, yardımseverlik, dürüstlük, sağduyu sahibi olmak gibi kişilik özellikleri ön sırayı alır. Ardından, gruplaşmalar ve çete çağı başlar.

Yaşıtlarıyla ilişki kuran çocuk; tek başına veya anne-babayla oynama hevesini kaybeder. İlgisi grup oyunlarına çevrilir ve sosyal bilinci çok hızlı gelişir. Bu çağa ‘çete çağı’ denir. Çeteler, ortak ilgilere sahip çocukların oluşturduğu oyun gruplarıdır. Sizin çocuğunuz hangi aşamada peki? Bir düşünün bakalım!

(08.12.2012 tarihli Cumartesi Postası'ndan alınmıştır.)