Ne yapmalıyım?

İlk yatırımını yapacak gençler, girişimci olacak kadınlar, borsayı öğrenmek isteyen emekliler, evlilik yolunda çiftler, para ile ilgili sorularınız geliyor… Bu beni çok sevindiriyor. Siz sorun ben cevaplarım, haydi başlayalım…

MESUT, MESUT OLABİLECEK Mİ?

SORU: Bu aralar ev almayı tavsiye eder misiniz? İlk evimiz olacak, kiracıyız ve ev sahibiyle sorun yaşıyoruz. Bir miktar dövizimiz ve 2 arabamız var, biri yatırım için. Hepsini topladığımızda iyi bir ev almak mümkün olmuyor, kredi faizleri de malum. Ne önerirsiniz? Teşekkürler şimdiden. Mesut

CEVAP: Mesut sen o evi alacaksın ve mesut olacaksın. Sadece biraz uğraşacağız. Bu gücü sende görüyorum. 1. Doğru lokasyon, zaman ve finansal şartlarda alınan ev, emeklilik yıllarında huzur sağlayan iyi bir yatırımdır. 2. Borçlanarak değeri artacağı kesin şeylere yatırım yapmak iyidir. 3. Evin değerinin beşte biri peşinat olarak hazır olmalı. Sende bu sorun, bu da çok normal, ev fiyatları sen kovaladıkça kaçıyor. 4. Zorlanacaksın bir müddet. A) Küçük bir ev al, sonra büyütürsün, arabalar ve dövizi kullanıp. Oraya sığın veya B) İki sene annenlerin yanına taşınıp ev kredisi öder gibi biriktirmeye başla veya C) Yatırım konusuna zaman ve emek harca ve paranı geliştir. Ama bu da kolay değil... 5. Bankalar çok zor kredi veriyor. Kredi alabilirsen, aylık kredi ödemesi gelirinin yüzde 40’ını aşmamalı.

200 BİN LİRAM VAR

SORU: 36 yaşındayım 200 bin birikimim var. Eşimden ayrıyım, tek başıma çalışıyorum ve bu yatırımım altında. Bunu nasıl çoğaltabilirim? Ticaret yapmak istiyorum ama cesaretim yok. Maddi özgürlüğüm olsun istiyorum. Feyza

CEVAP: Feyza 200 bin TL iyiymiş. Bu parayı tek bir yere koyma, böl. Sepet yap. Biraz borsa, döviz, altın/gümüş. Birkaç soruya cevap verirsen sana özel bir tavsiye verebilirim. Tekrar yaz bana. Yaşın kaç? Gelirin ne kadar? Çocuğun var mı? Evin kendinin mi? Araban var mı? Borç var mı? Hiç borsa yatırımı yaptın mı? Bireysel Emeklilik Sigortan (BES) var mı? Bu para tek paran mı? Bu paraya bir daha ne zaman ihtiyacın olacak? Bu paranın ne kadarını kaybetmeye katlanabilirsin? Sabırlı mısın? Yatırımını tansiyon ölçer gibi dakika başı kontrol eder misin? Uygulamam Monay, ücretsiz, her hafta yatırım toplantıları yapıyoruz, konunun uzmanları geliyorlar. Sen de gel bilinçlen, öğren.

ZELİHA ÖĞRETMEN ARABA ALSIN MI?

SORU: Öğretmenim, 33 yaşındayım. Oğlum 6 yaşında. Evim var. Eşimle boşandım ve elime 1 milyon 200 bine yakın para geçecek. Ben hepsini arabaya yatırmayı düşünüyordum. Gezmeyi ve kamp yapmayı çok severim, güçlü, güvenlikli bir araba olsun diye. Herhangi bir borcum da yok. Bütün parayla araba alıp sonrasında birikime başlamayı mı önerirsiniz? Yoksa belirli bir miktarı mı arabaya ayırmalıyım? Çok kararsızım. Hedefim ileride bir karavan ve ev almak. Zeliha

CEVAP: Zeliha, bu köşemde 12 senedir ‘araba yatırım aracı değildir’ diye yazdım ama son bir senedir arabalar özellikle sıfır arabalar yatırım aracı olmuş durumda. 1. O sebeple, araba alabilirsin. Hem yatırım aracı hem de senin yaş grubuna uygun. 2. Ama, ikinci el alma. Çok para kaybı olur. 3. 1.2 milyon liralık alma; 900 bin liralık al. 300 bin yatırıma ayır. Altın/döviz/borsa. 4. Ayrıca, küçük çocuğun var, kendine hayat sigortası yaptır.

22 YAŞINDAYIM NE YAPACAĞIMI BİLMİYORUM

SORU: Merhaba, 22 yaşındayım. 20 bin TL birikmişim param var ama ne yapacağımı bilmiyorum. Buse

CEVAP: Buse bu güzel ve kolayca çözülebilir bir soru. Senin yaşında borsayı öğrenmen çok önemli. Çok kullandığın 1-2 şeyin hissesini al oradan başla… Diyelim her gün kahve içiyorsun o şirket, diyelim koşucusun spor ayakkabın önemli o şirket, her gün market alışverişine gidiyorsun o şirket. Kullandığın telefon markasını çok beğeniyorsun ve her yerde görüyorsun… O şirketlere BAK. Almadan önce o şirketlerle ilgili minicik bir araştırma yap, OKU. Paranın 10-12 binini böl şirketler arasında ve hisse al. Normalde FON derdim. Sana hisse diyorum. 22 yaşındasın direkt ORTAK olma bilincine alışmalısın. Araştırma yapmayı öğrenmelisin. Geri kalan kısmı ile örneğin altın al. Bitcoin/Etherium biraz kripto (22 yaşındasın diye). Kısaca bunları öğren. Öğrenme olarak kullan bu parayı.

BORSAYI NASIL ÖĞRENEBİLİRİZ?

SORU: Özlem Hanım borsayı nasıl öğrenebiliriz? Öneriniz var mı? Hayrettin

CEVAP: Var tabii. Öncelikle, yatırımı düzenli olarak her ay yapmak… Yatırımı elinize para geçer geçmez yapmak… Yatırımı elinize geçenin en az yüzde 10’u ile yapmak. Yatırım yaptıktan sonra beklemek, sabretmek… Bütün bunları yapmak, nereye yatırım yapacağınızdan daha önemli. Borsaya yatırım fonu ile başlayın 500 liralık, 1.000 liralık alın, sonra bu fonun hangi hisselere sahip olduğu, nasıl çalıştığını, getirisini takip edin. ‘Borsada Yalnız Başına’ kitabını okuyun. Sizin gibi borsaya meraklı, şirketlere ortak olan arkadaşlar edinin. Borsa haberleri dinlemeye başlayın. Ülke ekonomisi ile ilgili genel gidişatı ve yatırım yaptığınız sektörlerle ilgili meraklı olun. Fonun aylık performansına bakın. Ondan sonra 1.000 TL daha yatırın… Böyle böyle fonunuzu büyütün. Herkes satarken alıp herkes alırken de satmaya çalışın…