Primin ödendiği dönem de emekli aylığını etkiliyor

Soru: 2013 yılında 5300 gün prim ile asgari ücretten emekli olan, ne kadar emekli maaşı alır? Büşra KARATAŞ Cevap: Emekli aylığını üstünden prim ödenen kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı belirliyor. Ancak, primlerin ödeme tarihleri de çok önemli. Çünkü 2000’den önce ödenen, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den emekli olunacak tarihe kadar olan dönemlerde ödenen primler, emekli aylığı tutarını farklı ağırlıkta etkiliyor. Bu nedenle asgari ücretten 5300 gün prim ödeyen biri, prim ödeme tarihlerine göre 650 TL ile 750 TL arasında aylık bağlanır.

[[HAFTAYA]]

Babanıza 30 yıllık emekli ikramiyesi ödenmesi gerekir

Soru: Kıdem tazminatı ile ilgili bir sorum olacak. Babam 1979 yılından 8 Mart 2002’ye kadar Emlak Bankası’nda, Emekli Sandığı’na bağlı çalıştı. Daha sonra Emlak Bankası ile Ziraat Bankası birleşti. Ve 8 Mart 2002 tarihinde Emekli Sandığı’na bağlı olarak Ziraat Bankası’nda sözleşmeli çalışmaya başladı. 1 Ocak 2013 tarihinde emekli oldu. Ziraat Bankası kıdem tazminatını Emlak Bankası’nda çalıştığı dönemi dikkate almayarak 8 Mart 2002-1 Ocak 2013 tarihleri arasında çalıştığı dönemi baz alarak kıdem tazminatını ödedi. Bildiğim kadarıyla bankalar tüm hakları ile devir oluyor. Duyduğumuz kadarıyla bu konu ile ilgili başka şubede çalışan personel dava açtı davayı kazandı. Daha sonra banka bir üst mahkemeye gitti. Bu sefer banka haklı bulundu. En son çalışan, insan hakları mahkemesine başvurdu dava bekliyor (internetten araştırdığım kadarıyla iş sözleşmesinin kıdem tazminatı bölümünde 5. Madde’ye dayandırıldığı yazıyor). Biz de dava açacağız ama emsal teşkil eder diye ne yapacağımızı bilemedik sözleşme örnekleri ektedir. Bizi aydınlatır mısınız? Selim ÖZKAYA Cevap: 30 yıldan fazla sürelerin emekli ikramiyesi ödenmiyor. Babanızın yaklaşık 34 yıl hizmet süresi var. Dolayısıyla babanıza 30 yıllık çalışma süresi karşılığı emekli ikramiyesi ödenmiş olması gerekir. Sadece 2002 ile 2013 arasındaki çalışma sürelerine ilişkin emekli ikramiyesi ödenmesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Muhtemelen de 30 yıllık emekli ikramiyesi ödenmiştir. Bu konuda şüpheniz varsa, ‘SGK Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı’na’ yazılı olarak başvurun ve eksik ödenen emekli ikramiyenizi talep edin. Gerekli inceleme yapılır ve emekli ikramiyenizde eksik ödeme varsa, ödeme yapılarak yanlışlık düzeltilir. Yanlışlık yoksa durum yazılı olarak bildirilir. Şayet bildirim üzerine eksik emekli ikramiyesi ödendiği iddianız varsa, idare mahkemesine dava açabilirsiniz.

Anneniz Bağ-Kur’dan daha erken emekli olabilir

Soru: Annem 16 Mart 1960 doğumlu. 2005 yılında 15 gün SSK girişi var. Arada ödeme yok. Ve sonrasında 6 Ocak 2012’den beri de Bağ-Kur’lu (Tek çocuğu var 1984 doğumlusanırım doğum borçlanması yapamıyor). En erken ne zaman emekli olabilir? ADANIR ÖCAL Cevap: Başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor. Ancak, doğum borçlanmasında değişiklik gündemde. Belki, başlangıçtan önceki doğumların borçlanılmasına da izin verilebilir. Yasayı takip etmekte yarar var. Yasa değiştiğinde bu köşeden kapsamlı açıklamalar yaparız. Anneniz Bağ-Kur’dan daha erken emekli olabilir. Bağ-Kur’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl (5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Ara vermeden prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı 21 Aralık 2026’da emekli olabilir.

Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor

Soru: 1 Temmuz 1975 doğumluyum. 20 Kasım 1995’te SSK’lı oldum. 3650 gün prim ödemem var. Askerliği ödememe gerek var mı? Ne zaman emekli olabilirim? Erbil KARGI Cevap: Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 2100 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Temmuz 2030’da emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi muhtemelen sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptınız. Başlangıç tarihinden sonra yapılan askerliğin borçlanılması, emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim gün sayısını artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar priminizi çok rahat tamamlayabileceğinizden askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Bir ay askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olursunuz

Soru: 7 Ocak 1969 doğumluyum. 26 Aralık 1989’da askere gittim. Haziran 1991’de sigortalı oldum. 5700 gün sigortalı çalıştım. 5 seneden beri sigortasız çalışıyorum. Askerliğimi ödesem ne zaman emekli olurum? Nuri AYDIN Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan bir ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz bir ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz dahi 52 yaşınızı dolduracağınız 7 Ocak 2021’de emekli olabilirsiniz.

Babanızın 59 yaşı doldurması gerek

Soru: Babam 29 Nisan 1957 doğumlu. SSK giriş tarihi 2 Ocak 1979. SSK’ya 2567 gün, Bağ-Kur’a 960 gün ve borçlandığı 720 gün askerliğiyle birlikte toplam 4247 gün prim ödemesi var. Bu şartlarda 3600 günden ne zaman emekli olur? Mehmet TUNAY Cevap: Babanız yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemese de 59 yaşını dolduracağınız 29 Nisan 2016’da emekli olabilir. Ayrıca 753 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağı tarihte emekli olması da mümkün (1 Temmuz 2013’ten itibaren ara vermeden prim öderse 4 Ağustos 2015’te emekli olabilir)