Giriş
Amerika Ulusal Senfoni Orkestrası müzik direktörü olan Leonard Slatkin’e, “Dünyanın en iyi keman virtiözü metro istasyonunda bin kişiye performans sergileseydi acaba nasıl bir tablo ortaya çıkardı?” diye sorulduğunda “35-40 kişi tanır, 75-100 kişi zaman ayırıp belki dinler” diye yanıt vermiş. “Peki, ne kadar bahşiş toplar?” diye sorulduğunda ise “150 dolar ancak toplar” tahmininde bulunmuş ve neticede fena halde yanılmış…
***
Kabul etsek de etmesek de birçoğumuz için ‘iş hayatı’ öncelikli ve en önemli zorunluluk. Modern insan da tıpkı ilkel insan gibi hayatta kalma savaşı içinde. Tabii aradan geçen binlerce yıl içerisinde ilkel insanın hayatta kalma metodu ile modern insanın hayatta kalma metodu arasında büyük değişimler meydana geldi, ancak gerçek çok fazla değişmedi.
***
ABD’nin ünlü gazetesi Washington Post’un öncülüğünü yaptığı “sosyal algılamada öncelikler” konulu araştırmada, dünyanın en iyi keman virtiözlerinden Joshua Bell, Washington DC metrosunun bir durağında 43 dakika boyunca keman çaldı. Joshua, 43 dakika boyunca Schubert, Massanet ve Bach’a ait 6 eseri yorumladı. Joshua, çalması zor olan bu eserleri 3.5 milyon dolarlık kemanıyla icra etti.
***
3 dakika sonra: Tam 63 kişi müzisyenin yanından geçti. İlk olarak orta yaşlı bir adam kemancıyı fark edip, yavaşladı ve sadece yirmi saniye sonra yetişmek zorunda olduğu işine gitmek üzere yine hızla yoluna devam etti. 4 dakika sonra: Kemancı ilk 1 dolar bahşişini aldı. Bir kadın yürümeye ara vermeden kemancının önündeki kutuya bir dolarlık bahşişi atarak hızla geçti.
6 dakika sonra: Kemancı çalmaya başladıktan ancak altı dakika sonra bir adam kemancının önünde duraklayıp dinlemeye başladı, ancak daha sonra saatine göz atıp hızla yoluna devam etti. 10 dakika sonra: Kemancıyı en fazla dinlemek için duran beş yaşındaki bir çocuk olur. Annesinin çekiştirmesine rağmen, çocuk durur ve kemancıya dikkatle bakar. En sonunda annesi çocuğu daha hızlı çekiştirerek yürümek zorunda kalır. Çocuk ara ara dönüp, uzaklaştığı kemancıya bakar fakat çaresizce yürümeye devam eder.
Birkaç çocuk daha durup kemancıyı izlemek ister fakat onlar da annelerinin veya babalarının çekiştirmelerine karşı çıkamaz ve yürümek zorunda kalırlar. 43 dakika sonra: Deney tamamlanır. 43 dakikanın bilançosu 1070 dinleyici ve sadece 32 dolar hasılat. Toplamda 7 kişi onu dinlemek için kısa süreliğine durur. Joshua’yı sadece bir kadın tanır.
Joshua’nın çaldığı 43 dakika sonunda toplamda sadece 7 dinleyicisi olur ve 32 dolar kazanır. Kazandığı 32 doların da 20 dolarını bir kişi verir. Oysa Joshua, bu deneyden iki gün önce Boston’da bir konser verir ve ortalama satış fiyatı 100 dolar olan biletlerin tümü tükenir! Peki, bu nasıl ve neden böyle oldu?
***
Ayrıntıları fark edebilmek için yavaşlamamız gerekiyor. Oysa ne büyük çelişkidir ki çoğumuzun yavaşlayacak zamanı yok. Birçoğumuz için yavaşlamak ve durmak bir “lüks” iken, bir kısmımız için ise durmak, kabul edilemez bir şeymiş gibi görünüyor!
