Kedi ve köpeklere çip takılacak

Evcil hayvan bakanlar için yayınlanan kedi, köpek ve gelinciklerin kimliklendirilmesi ve kayıt altına alınmasına dair yönetmelikteki hükümler bu yıl sonu itibarıyla yürürlüğe girecek. Buna göre kedi, köpek ve gelincikler için uygulanacak esasların kısa özeti şöyle:

*****

• Bu yönetmeliğin amacı; hayvan hareketlerinin takibini ve hastalıklarının kontrolünü daha etkin düzeyde sağlamak için; sahipli kedi, köpek ve gelinciklerin dijital yöntemlerle kimliklendirilmesi ve kayıtlarının düzenli tutulması ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.
• Yönetmelik ev, işyeri, arazi ve benzeri sınırlar içinde gerçek ya da tüzel kişilik tarafından kontrolü sağlanan ya da doğrudan denetimi altında tutulan evcil hayvanları kapsar.
• Yeni doğan ev hayvanının sahibi, beyanname ile doğum tarihinden itibaren en geç altı ay içinde il/ilçe müdürlüğüne ya da Bakanlıkça yetki verilmiş kurum/ kuruluş, gerçek veya tüzel kişilere yazılı veya elektronik ortamda başvuru yapmakla yükümlüdür.
• Kayıtlı ev hayvanlarının ölümü halinde 30 gün içerisinde, kaybolması halinde yedi gün içerisinde ev hayvanı sahibi durumu il/ilçe müdürlüğüne ya da Bakanlıkça yetki verilmiş kurum/kuruluş, gerçek veya tüzel kişilere bildirir. Yetkili veteriner hekim tarafından ev hayvanının durumu veri tabanına işlenir.
• Hayvanı bulan kişi sahiplenmek istemediği durumlarda terk edilen sahipli ev hayvanı, bakımevi bulunan en yakın belediye tarafından hayvan bakımevine götürülür.

Bu yönetmelik kapsamında kedi ve köpeklerini kimliklendirmeyen ve kayıt altına aldırmayanlara 5199 sayılı kanunun 28’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü, ev hayvanlarını terk eden hayvan sahiplerine 5199 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi hükmü uygulanır. Buna göre hayvanını kayıt altına aldırmayanlara, her bir hayvan için 1.200 TL idari para cezası uygulanır.

Görüşüm şu ki, uygulama makul ve mantıklıdır, uygulanacak idari para cezası caydırıcı değildir. Bir de evlerin içinde beslenen hayvanlar kapsam dışı mı kapsam içi mi diye sormadan edemeyeceğim. Zira denetim imkanı bulunmayan ev içinde beslenen hayvanları ne şekilde kapsama alacağız bilemiyorum. Mesela ev ev gezilip kontrol mu yapılacak? Veya herhangi bir nedenle veterinere gittiğinizde veteriner çip takmak mecburiyetinde mi olacak? Belirsizlik var.

*****

Bunlar idari yaptırım, bir de işin cezai bölümü var: Bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişi altı aydan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Hayvanlara cinsel saldırıda bulunan veya tecavüz eden kişi altı aydan üç yıla kadar hapis ve yüz günden az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılır.

14’üncü maddenin birinci fıkrasının (m) bendinde düzenlenen yasağa aykırı davranmak suretiyle bir ev hayvanına veya evcil hayvana işkence eden veya acımasız ve zalimce muamelede bulunan kişi altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 11’inci maddenin ikinci fıkrasının ikinci cümlesi saklı kalmak üzere, hayvanları dövüştüren kişi üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Bunlar da yetersiz. Üç-beş ay gibi ceza caydırıcı değildir. Bir canlıya işkence eden kimse insanlar için de tehlikelidir. Önlem buna göre alınmalıdır, caydırıcı olmalıdır.